نام پژوهشگر: ناصر دادگر
ناصر دادگر کاظم هاشمی مجد
مراتع نقش مهمی در تولید فرآورده های دامی در کشور دارند و بخش قابل توجهی از بهره برداران و دام ایشان از این مراتع بهره برداری می کنند. بدون شک، آنالیز تغییرپذیری مکانی خصوصیات خاک یکی از مولفه های مهم مدیریت خاک در مراتع به شمار می رود.بررسی حاضر با هدف بررسی تغییرات مکانی برخی ویژگی های خاک توسط روش های مختلف درون یابی و سپس انتخاب مناسب ترین روش در مراتع دامنه های جنوب شرقی سبلان انجام گرفته است. بدین منظور تعداد 151 نمونه خاک به صورت تصادفی از عمق 0- 30 سانتی متری برداشته شد و در آزمایشگاه، ویژگی های خاک شامل ph، هدایت الکتریکی، کربن آلی، آهک، پتاسیم، فسفر، درصد ذرات شن، سیلت و رس اندازه گیری شدند. پس از نرمال سازی داده ها آنالیز زمین آماری برای نشان دادن وابستگی مکانی این ویژگی ها صورت گرفت. سپس روش های مختلف درون یابی شامل وزن دهی عکس فاصله، کریجینگ و کوکریجینگ (به همراه متغیّر ثانویه ی ارتفاع) با برازش مدل مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. ارزیابی نتایج به روش cross- validationو با استفاده از معیارهای آماری میانگین خطای مطلق (mae) و میانگین خطای انحراف (mbe) و ریشه ی میانگین مربعات خطا (rmse) صورت گرفت.نتایج آمار توصیفی ویژگی های خاک نشان داد ph و فسفر به ترتیب دارای کمترین و بیشترین ضریب تغییرات بودند. تجزیه و تحلیل زمین آماری بیانگر وجود همبستگی مکانی خصوصیات خاکدر منطقه ی مورد مطالعه بوده و کربن آلی و هدایت الکتریکی خاکبه ترتیب دارای قوی ترین و ضعیف ترین ساختار مکانی نسبت به بقیه پارامترها بودند. نتایج نشان داد که برای هدایت الکتریکی، ph و پتاسیم، روش کریجینگ وبرای برآورد کربن آلی، آهک،سیلت، رس، فسفر و شن، روش کوکریجینگبا حداقل میزانrmseو mae بیشترین دقت را داشت.پهنه بندی متغیّرهای مطالعه شده نشان داد متغیّرهای ph، هدایت الکتریکی و کربن آلی که از ویژگی های ضروری در بهره وری و حاصلخیزی ذاتی خاک می باشند، در اراضی مورد مطالعه در حد کفایت بوده و محدودیتی برای رشد گیاه ایجاد نمی کنند. نقشه های درون یابی تهیه شده با روش های زمین آماری نشان دادند که وابستگی مکانی توأم بین میزان رس و کربن آلی وجود داشت. درحالی که توزیع مکانی میزان سیلت با این دو خصوصیت متفاوت بود.