سرزمین قفقازاز تاریخ پر فراز و نشیبی برخوردار است .درباره بسیاری از حوزهای آن تحقیقاتی صورت گرفته است اما یک مبحث آن که ضرورتا از مهمترین مباحث اصلی تاریخ قفقاز است و کمترین التفات را یافته و همچنان مبهم مانده است، بررسی تاریخ دولت های قفقاز و تمایلات سیاسی این دولت ها درگرایش به سوی روسیه یا ایران است. در این پژوهش تاریخ حکومت های محلی قفقاز و سیاست خارجی آنها و تاثیر سیاست های روس و ایران در این حوزه مورد مطا لعه قرار گرفته است. مطالعات انجام شده نشان می دهد که تمایلات سیاسی خانات محلی قفقاز باکشورهای تاثیر گذار روسیه و ایران ، نقش محوری و اصلی داشته و با قدرت یابی روز افزون دولت روسیه و شکست ایران در طی دو جنگ اول و دوم ایران و روسیه این منطقه که از دیر باز خراجگزار ایران بوده است در طی دو قرار داد گلستان و ترکمنچای از ایران جدا شده و به روسیه ضمیمه میگردد.پس از استقرار روسها در این ناحیه که تا فرو پاشی اتحاد شوروی بطول انجامید ،قیامهای مردمی متعددی بر ضد سلطه روسیه انجام شد ولی به سرانجامی نرسید . نتایج به دست آمده در این پایان نامه دارای ابعاد گستر ده است که بطور خلاصه سیاست استعماری روسیه جهت راهیابی به آبهای آزاد و بی کفایتی دربار ایران و عقب ماندگی باور های اجتماعی فرهنگی اقتصادی و نیز عملکرد سیاسی بد آقا محمد خان پس از فتح این مناطق قابل اعتنا و اشاره است. و نیز درعهد فتحعلی خان قاجار طی جنگ های ایران و روس مالکیت ایران برای همیشه از این مناطق منقطع گشت.

چکیده سرزمین قفقازاز تاریخ پر فراز و نشیبی برخوردار است .درباره بسیاری از حوزهای آن تحقیقاتی صورت گرفته است اما یک مبحث آن که ضرورتا از مهمترین مباحث اصلی تاریخ قفقاز است و کمترین التفات را یافته و همچنان مبهم مانده است، بررسی تاریخ دولت های قفقاز و تمایلات سیاسی این دولت ها درگرایش به سوی روسیه یا ایران است. در این پژوهش تاریخ حکومت های محلی قفقاز و سیاست خارجی آنها و تاثیر سیاست های روس و ایران در این حوزه مورد مطا لعه قرار گرفته است. مطالعات انجام شده نشان می دهد که تمایلات سیاسی خانات محلی قفقاز باکشورهای تاثیر گذار روسیه و ایران ، نقش محوری و اصلی داشته و با قدرت یابی روز افزون دولت روسیه و شکست ایران در طی دو جنگ اول و دوم ایران و روسیه این منطقه که از دیر باز خراجگزار ایران بوده است در طی دو قرار داد گلستان و ترکمنچای از ایران جدا شده و به روسیه ضمیمه میگردد.پس از استقرار روسها در این ناحیه که تا فرو پاشی اتحاد شوروی بطول انجامید ،قیامهای مردمی متعددی بر ضد سلطه روسیه انجام شد ولی به سرانجامی نرسید . نتایج به دست آمده در این پایان نامه دارای ابعاد گستر ده است که بطور خلاصه سیاست استعماری روسیه جهت راهیابی به آبهای آزاد و بی کفایتی دربار ایران و عقب ماندگی باور های اجتماعی فرهنگی اقتصادی و نیز عملکرد سیاسی بد آقا محمد خان پس از فتح این مناطق قابل اعتنا و اشاره است. و نیز درعهد فتحعلی خان قاجار طی جنگ های ایران و روس مالکیت ایران برای همیشه از این مناطق منقطع گشت.