چکیده به منظور بررسی اثر دوره غرقابی در مرحله رشد زایشی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، آناتومیک و عملکرد و اجزای عملکرد سویا رقم dpx آزمایشی به صورت گلدانی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل، در سه تکرار انجام شد. فاکتور ها شامل رژیم های تغدیه ای در سه سطح (1- تلقیح با باکتریjaponicum bradyrhizobium 2- عدم تلقیح به اضافه کود نیتروژنه (200 گیلو گرم در هکتار کود اوره) 3- عدم تلقیح بدون کود نیتروژنه) و فاکتور دوم، مدت های اعمال تنش غرقابی (0، 5، 10 و 15 روز) بود. پارامتر هایی از جمله فاکتور های رشدی، فعالیت اسکوربات پراکسیداز، کاتالاز، اتیلن، تشکیل بافت آئرانشیم و عملکرد و اجزای عملکرد در پاسخ به تنش غرقابی اندازه گیری شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم اسکوربات پراکسیداز در تیمار عدم تلقیح به اضافه کود در صفر روز غرقاب (66/591 نانو مول بر دقیقه بر گرم بافت تر) و کمترین میزان فعالیت آن در تیمارعدم تلقیح بدون کود، 15 روز غرقاب (33/351 نانو مول بر دقیقه بر گرم بافت تر) مشاهده شد. میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار عدم تلقیح به اضافه کود در 5 روز غرقاب بالاترین میزان (66/916 نانو مول بر دقیقه بر بافت تر) در تیمار عدم تلقیح بدون کود در صفر روز غرقاب کمترین (676 نانو مول بر دقیقه بر بافت تر) بود. میزان تولید اتیلن در گیاه بعد از 15 روز تنش غرقاب با یک جهش مواجه شد، که این می تواند علایم اولیه تشکیل بافت آئرانشیم در 15 روز غرقاب در تمام سطوح تغذیه ای را توجیه کند (بعد از 5 و 10 روز غرقاب علایمی از تشکیل آئرانشیم وجود نداشت). بیشترین میزان عملکرد در تیمار صفر روز غرقاب عدم تلقیح به اضافه کود (30/32 گرم در بوته) و کمترین میزان عملکرد در تیمار 15 روز غرقاب عدم تلقیح بدون کود (10/2 گرم در بوته) بدست آمد. کلمات کلیدی: اتیلن، اجزای عملکرد، سویا، بافت آئرانشیم، تنش غرقاب، رقم dpx، عملکرد.