نام پژوهشگر: محسن زکی

تخمین میزان تغذیه آبهای زیرزمینی ناشی از آبیاری در زمینهای کشاورزی با روش سطح شار صفر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1392
  محسن زکی   حسین انصاری

تغذیه آبهای زیرزمینی یکی از پارامترهای مهم مدیریتی آب است و تعیین این پارامتر جهت محاسبه ی بیلان آبهای زیرزمینی یکی از چالش های مبحث آبیاری و زهکشی می باشد. در راستای برآورد این پارامتر روش های مختلفی نیز ارائه شده است که اغلب آنها وابسته به پارامتر رطوبت خاک هستند و دقت وسایل اندازه گیری رطوبت خاک عاملی است که می تواند دقت برآورد تغذیه را بالا ببرد. در این تحقیق ابتدا مقایسه ای بین سه سنسور اندازه گیری رطوبت خاک یعنی دستگاهpr2 ، بلوک گچی و سنسور rec با رطوبت اندازه گیری شده بروش نمونه برداری از عمق های مختلف، انجام گرفت و مشخص شد که ضریب همبستگی داده های برداشت شده توسط سنسورهای rec با رطوبت وزنی واقعی اندازه گیری شده، 0.86 بود که نسبت به دو سنسور دیگر از دقت بالاتری برخوردار است. با توجه به اینکه روش مورد استفاده در این تحقیق روش سطح شار صفر می باشد، برای بررسی و شناخت بیشتر آن، قبل از اجرای طرح در مزرعه، نفوذ عمقی را با استفاده از داده های سنسور rec و روش سطح شار صفر، مقدار تغذیه در یک کرت کوچک فاقد کشت، اندازه گیری شد و مشاهده گردید که با یک آبیاری سنگین 170 میلیمتری، محل وقوع سطح شار صفر منطبق بر سطح زمین می شود و با خشک شدن لایه ی سطحی خاک، این سطح به عمق 30 سانتیمتری میل می کند و بیشترین مقدار تغذیه در اولین روز آبیاری به مقدار 58.5 میلیمتر بود که در روزهای بعد از مقدار آن بشدت کاسته می شود. پس از اطمینان از دقت سنسورها و شناخت روش محاسباتی، طرح در یک مزرعه ی نمونه واقع در دشت نیشابور اجرا شد. این مزرعه دارای دو نوع سیستم آبیاری بارانی و جویچه ای بوده و گیاه کشت شده در آن گندم تریتیکاله بود. مجموع تغذیه ی محاسبه شده در طول دوره ی رشد در زمین جویچه ای و بارانی بترتیب 33.42 و 12.6 میلیمتر شد.