نام پژوهشگر: ناهید گرجیان
ناهید گرجیان جهانبخش ثواقب
چکیده: اقدامات کریم خان زند در جهت بهبودی وضعیت اقتصادی پایتخت خود شیراز به دهه ی پایانی زمامداری او باز می گردد. خان زند با انجام اقداماتی چون رواج مجدد تجارت و کشاورزی، احیای صنایع سابق، تاسیسات حوزه شهری به ویژه بازار، معافیت های مالیاتی و امنیت راه های تجاری به احیای بازرگانی و اقتصاد شهری پایتخت خود شیراز مبادرت کرد. در دوره کریم خان دو عامل تجارت و بهره گیری از ناوگان دریایی کشور های غربی برای ایجاد امنیت راه های تجاری در خلیج فارس ،خان زند را به ایجاد رابطه با دولتهای غربی حاضر در منطقه (کمپانی هند شرقی انگلستان، هلند و فرانسه ) ترغیب کرد . اگر چه روابط کریمخان با همسایگان خود (امپراطوری عثمانی و هند) بنا به دلایلی چون جنگ های داخلی… از اهمیت دوران پیشین برخودار نبود اما بصره به عنوان مهم ترین مرکز تجاری عثمانی در خلیج فارس بر روابط بین دو کشور در دوره کریم خان تاثیر گذار بود در این میان روابط دوستانه و تجاری بین کریم خان و هند برقرار گردید. یکی از موضوعات مهم در این زمان نقش موثر و قدرتمند حکومت های محلی و روسای قبایل چون میر مهنای بندرریگی و قبیله بنی کعب در خوزستان و تحولات ناشی از آن در عرصه تجارت خارجی کریم خان بود. در این پژوهش مناسبات اقتصادی شهر شیراز در عهد کریم خان زند بررسی و تحلیل شده است .