به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد رازیانه و شنبلیله و محتوای اسانس دانه رازیانه در نسبت های مختلف کشت مخلوط و تک کشتی آزمایشی با استفاده از روش های جایگزینی و افزایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط افزایشی در سه سطح، کشت مخلوط جایگزینی در شش سطح، کشت خالص رازیانه و کشت خالص شنبلیله بود. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی به غیر از وزن هزار دانه، شاخص برداشت و درصد اسانس رازیانه به طور معنی داری (05/0p?) تحت تأثیر نسبت های مختلف کاشت قرار گرفتند. عملکرد شنبلیله و رازیانه با افزایش نسبت هر یک در کشت مخلوط افزایش یافت. به طوریکه در شنبلیله بیشترین عملکرد دانه (24/618 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص و کمترین آن (67/201 کیلوگرم در هکتار) از سری جایگزینی 75% رازیانه + 25% شنبلیله (3:1) حاصل شد. همچنین در رازیانه سری افزایشی 100% رازیانه + 33% شنبلیله و سری جایگزینی 25% رازیانه + 75% شنبلیله (1:3) بترتیب از بیشترین (36/1465 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (47/521 کیلوگرم در هکتار) میزان عملکرد دانه برخوردار بودند. عملکرد اسانس رازیانه در سری افزایشی 100% رازیانه + 33% شنبلیله در مقایسه با کشت خالص بیشتر بود. نسبت برابری زمین در همه آرایش های کاشت بیشتر از یک بود، به طوریکه سری افزایشی 100% رازیانه + 33% شنبلیله بیشترین (49/1) و سری جایگزینی 75% رازیانه + 25% شنبلیله (3:1) کمترین (16/1) میزان شاخص مذکور را نشان دادند.