نام پژوهشگر: حامد حسین پور بیجی

تاثیر قدرت بر چگونگی شکل گیری و توسعه میدانهای بخش مرکزی تهران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1392
  حامد حسین پور بیجی   واراز مرادی مسیحی

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده ): در پژوهش مورد نظر به تبیین رابطه تولید فضا وتاثیر قدرت بر آن،دردومیدان توپخانه و بهارستان تهران پرداخته شد. ابتدا به مفاهیم فضای لوفور می پردازیم. به اعتقاد لوفور فضای اجتماعی محصولی اجتماعی است. هر جامعه و شیوه ی تولید آن ، تولیدکنندهی فضای خاص خودش است. به گفته لوفور سازمان دهی محیط و جامعه و آرایش شهرها و مناطق ،همگی وابسته به تولید فضا و نقش آن در باز تولید اشکال اجتماعی اقتصادی هستند.لوفور 3 لحظه ی تولید فضای اجتماعی را معرفی میکند که در تولید فضا نقش اساسی دارند که در هر دوره رابطه بین این 3 لحظه می تواند باعث به وجود آمدن گفتمان فضایی یا رمزهای فضایی بشود در ادامه مفهوم قدرت نزد فوکو که متفاوت از مفهوم قدرت نزد دیگر فیلسوفان و اندیشمندان می باشد را بررسی شد. قدرت نسبتی از نیرو هاست، یا به عبارت بهتر، هر نسبتی از نیروها یک نسبت از قدرت است.فوکو مجموعه ای از اصول و روش شناختی را ارائه می دهد که به کمک آن ها می توان قدرت را فهمید و بررسی کرد. بر اساس منظر فوکو، قدرت ـ و مقاومت و گریزی که برمی انگیزد ـ را باید به عنوان چهره همیشگی تعامل های انسانی لحاظ کرد درهر دوره ای با توجه به گفتمان قدرت وتاثیر شیوه تولید وزیست جامعه تغییراتی در سبک ،شیوه وچگونگی تولید فضا رخ می دهد، رابطه قدرت و تولید فضا را باید در رابطه شکل گیری فضاها و ارتباط آن با سه لحظه فضای لوفور ومخصوصا در بازنمایی های فضا و عمل فضایی دنبال کرد. بنابراین تولیدفضا و قدرت دارای پیوند هایی می باشند که در واقع تبیین این پیوند ها هدف این پژوهش می باشد. تبیین این پیوند در رابطه تولید فضای میدانهای توپخانه وبهارستان در طی دوران مختلف هدف اصلی این پژوهش می باشد. بدین ترتیب با شناسایی روند شکل گیری و توسعه ی میدانها و معرفی مولفه های قدرت در دوره های مختلف به تحلیل ارتباط تولید فضا وقدرت در جامعه ایران پرداختیم. در پایان چنین نتیجه گیری می شود که در فرآیند شکل گیری و توسعه دو میدان توپخانه و بهارستان درشکل گیری میدان توپخانه در هر دوره نشان از بازنمودهای فضای قدرت وتاثیر آن بر فضای زیسته و عمل فضایی داردو با تغیرات توسعه شهر و تغییردر ساختار قدرت ازاهمیت این فضای شهری کاسته شده است.در میدان بهارستان که در ابتدا به عنوان جلوخان 3 باغ مورد استفاده بود با انقلاب مشروطه به نماد مقاومت وقانون در جامعه ایران شناخته شده است با تغییرات ساختار شهر و ساختار قدرت تحولاتی فرمی و ساختاری وکار کردی را در خود دیده است.مجلس که نماد حضور مردم در برابر حکومتهای استبدادی بوده است عنصر اصلی در شکل گیری فضای زیسته و عمل فضایی در این بوده است.تغیرات در شیوه تولید در ساختار جامعه ایران عاملی است که با تغییرات فرم،کارکرد و ساختار این دو میدان در هر دوره قابل شناسایی است. کلمات کلیدی: فضا،تولید فضا،قدرت ،شیوه تولید وزیست، ،میدان توپخانه، میدان بهارستان تهران ،