تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات دو الگوی شیردهی کاهشی و افزایشی – کاهشی مرحله ای در مقایسه با روش سنتی بر خصوصیات عملکردی، متابولیت های خونی و سلامتی گوساله های شیرخوار هلشتاین انجام پذیرفت. به همین منظور تعداد 45 رأس گوساله ماده هلشتاین در قالب طرح کاملاً تصادفی به سه تیمار آزمایشی اختصاص یافتند (15 گوساله در هر تیمار). تیمارهای آزمایشی به ترتیب شامل: 1)گروه کنترل با ارائه شیر به میزان 4 کیلوگرم در روز به طور ثابت تا زمان شیرگیری (روش سنتی)، 2)ارائه شیر بصورت الگوی کاهش تدریجی (6 لیتر تا 30 روزگی، 4 لیتر تا 45 روزگی و 2 لیتر تا 56 روزگی) و 3)ارائه شیر بصورت الگوی افزایشی – کاهشی (6 لیتر تا 5 روزگی، 8 لیتر تا 15 روزگی، 10 لیتر تا 35 روزگی، 8 لیتر تا 42 روزگی، 6 لیتر تا 47 روزگی، 4 لیتر تا 50 روزگی و 2 لیتر تا 56 روزگی ) بودند. گوساله های تازه متولد شده تا 3 روزگی با مقدار کافی آغوز تغذیه شده و سپس در جایگاه های انفرادی قرار داده شدند. شیر در 2 وعده به گوساله ها ارائه می شد و خوراک آغازین مشابه برای تمامی تیمارها، به صورت هفتگی در اختیار گوساله ها قرار گرفت. باقیمانده خوراک هفتگی ثبت می گردید و کلیه گوساله ها در سن 56 روزگی از شیر گرفته شدند. وزن کشی به صورت هفتگی و اندازه گیری رشد اسکلتی در 3 دوره از سن گوساله ها (روزهای 1، 56 و 70) انجام شد. آنالیز فراسنجه های اندازه گیری شده برای 3 دوره قبل از شیرگیری (صفر تا 56 روزگی)، بعد از شیرگیری 56 تا 70 روزگی) و کل دوره ( صفر تا 70 روزگی) انجام پذیرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که ماده ی خشک مصرفی با افزایش مصرف شیر در تیمارهای کاهشی و کاهشی – افزایشی مرحله-ای بیشتر(05/0>p) از تیمار کنترل بود. افزایش وزن روزانه و بازده مصرف خوراک در دوره ی قبل از شیرگیری، بعد از شیرگیری و در کل دوره برای گوساله های تیمار الگوی کاهشی و الگوی افزایشی – کاهشی مرحله ای در مقایسه با گروه کنترل بالاتر بود (01/0>p). مصرف استارتر تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت بطوریکه گوساله های الگوی افزایشی – کاهشی در دوره قبل از شیرگیری و گوساله های تیمار کاهشی در دوره بعد از شیرگیری مصرف استارتر بالاتری (05/0 > p) در مقایسه با گروه کنترل داشتند. ارتفاع کپل، عرض کپل، ارتفاع جدوگاه، عمق شکم، طول بدن و دور سینه ی گوساله های تیمار افزایشی- کاهشی که شیر بیشتری دریافت کرده بودند در مقایسه با گوساله های الگوی کاهشی و گروه کنترل بیشتر بود (01/0> p). در فراسنجه های مرتبط با سلامتی گوساله های شیرخوار، شامل نمره دهی مدفوع، روزهای ابتلا به اسهال و دمای رکتوم تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند (05/0 < p). هم-چنین تیمارهای کاهشی و کنترل تأثیر معنی داری را نسبت به تیمار افزایشی- کاهشی بر روی غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات و پروتئین کل داشتند (05/0>p) اما برای آلبومین و گلوکز اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. در کل نتایج این تحقیق نشان می دهد که دو الگوی افزایشی-کاهشی مرحله ای و کاهشی تدریجی شیر در مقایسه با الگوی ارائه محدود شیر منجر به بهبود رشد و مصرف خوراک آغازین بدون اثر سوء بر سلامتی گوساله های شیرخوار خواهد شد.