نام پژوهشگر: محمد محمود رباطی
محمد محمود رباطی مصطفی بستاکی
در حال حاضر ایران در فرایند پیوستن به سازمان تجارت جهانی قرار دارد. بدون تردید پیوستن به سازمان تجارت جهانی بخش های مختلف اقتصادی از جمله بخش کشاورزی و زیربخش های آن را تحت تأثیر قرار خواهد داد. هدف این تحقیق بررسی تغییر در تولید و صادرات دو محصول سیب و پرتقال بعد از پیوستن به سازمان تجارت جهانی است . تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی است که به روش کتابخانه ای انجام می شود. دوره زمانی تحقیق حدودا از سال1993 تا2008 می باشد. برای این منظور ابتدا تابع تولید و صادرات این دو محصول طی دوره مورد بررسی بااستفاده از نرم افزار eviews تخمین زده شد. در مرحله بعد، عوامل معنی دار تاثیر گذار بر صادرات با استفاده از ازمون های f و t و از طریق pvalue ، مشخص شد. همچنین برای تخمین تابع عرضه دو محصول مورد بررسی، الگوی "نرلاو" مورد استفاده قرار می گیرد . در این الگو، عرضه محصول تابعی از قیمت و عرضه محصول ، در دوره گذشته است و «تابع صادرات نیز بستگی به عواملی چون صادرات دوره گذشته ، قیمت صادراتی محصول، قیمت داخلی محصول، تولید داخلی و نرخ ارز دارد. » (فتحی،1384)برای بررسی موضوع، ابتدا براساس امار حدودا20ساله هر یک از متغیرها، معنی دار بودن هریک از متغیرها در تابع صادرات با استفاده ازآزمون های آماری چون p value که شبیه به ازمون های fو t است بررسی می شود و در صورت معنی دار نبودن از مدل حذف می شود وسپس به تخمین ضرایب متغیرها می پردازیم و در پایان به بررسی مقادیر عرضه وصادرات قبل و بعد پیوستن به سازمان تجارت جهانی می پردازیم. «ملاک و معیار قبل و بعد از پیوستن به سازمان، ازاد سازی قیمت ها بعد از پیوستن به wto می باشد. » (فتحی،1384) با توجه به اینکه پس از ازادسازی تجاری ، قیمت های جهانی حاکم می گردند، در نتیجه؛ با جایگزین قیمت جهانی، مجدداً نسبت به تخمین تابع اقدام گردید.