نام پژوهشگر: محسن نعیمی پور
محسن نعیمی پور حسام دهقانی
در سال های اخیر نقش سلول های زایای اولیه در تولید جوجه های تراریخته، به منظور تولید پروتئین های نوترکیب اهمیت زیادی پیدا کرده است. این اهمیت ناشی از قدرت رشد و تکثیر این سلول ها در محیط کشت، انتقال بالای این سلول ها به لاین زایا و قابلیت تراریخته سازی این سلول ها می باشد. اطلاعات موجود در مورد سلول های زایای اولیه و تغییرات مولکولی ایجادشده طی روند تشکیل، مهاجرت و قرارگرفتن این سلول ها در گناد ناچیز می باشد. اهداف این مطالعه شامل: جداسازی، کشت، تایید هویت سلول های زایای اولیه، بررسی بیان ژن ها در سطح mrna و پروتئین های پلوری پوتنسی موثر در بازبرنامه ریزی اپی ژنتیکی، طی مراحل مهاجرت سلول های زایای اولیه می باشد. در این تحقیق ابتدا سلول های زایای اولیه با روش های مختلف از جمله شیب غلظتی فیکول و روش magnetic activated cell sorting جداسازی و با ایجاد شرایط بهینه رشد، در آزمایشگاه کشت داده شدند. سپس به وسیله رنگ آمیزی با پریودیک اسید شیف، آلکالن فسفاتاز و آنتی بادی های اختصاصی، سلول های زایای اولیه تایید هویت شدند. ژن های پلوری پوتنسی sox2، oct4 و nanog که نقش مهمی در سرنوشت سلول ها دارند، در مراحل مهاجرت سلول های زایای اولیه (مراحل 14، 18 و 28 طبق مراحل همیلتون) مورد بررسی قرار گرفتند. مشاهده شد بیان mrna این ژن ها از مرحله 14 تا 28 کاهش یافته و در سطح پروتئین نیز، این کاهش نشان داده شد. از طرف دیگر مشخص گردید سلول های زایای اولیه جداشده از مرحله 14 (جداشده از خون) قابلیت تشکیل کلونی بیشتری در داخل محیط کشت نسبت به سلول های زایای اولیه جداشده از مرحله 28 (جداشده از گناد) دارند. این مطالعه برای اولین بار جداسازی و کشت سلول های زایای اولیه را در کشور گزارش می دهد. همچنین برای نخستین بار این نتیجه حاصل شد که برخلاف سلول های زایای اولیه پستانداران، در سلول های زایای اولیه جوجه میزان بیان ژن های پلوری پوتنسی طی روند مهاجرت کاهش پیدا می کنند.