نام پژوهشگر: زهرا محمودی فرد گرمی

بررسی و تحلیل تغییرات تراز، شوری و قلیائیت آبهای زیرزمینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) (مطالعه موردی: آبخوان دشت اردبیل)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1392
  زهرا محمودی فرد گرمی   سید علی اشرف صدرالدینی

این تحقیق به منظور بررسی و تحلیل تغییرات تراز، شوری و قلیائیت آب زیرزمینی دشت اردبیل با استفاده از arcgis در طول دوره آماری 90-1380 انجام پذیرفت. ابتدا نقشه های منحنی های هم عمق، تراز، ec (شاخص شوری) و sar (شاخص قلیائیت) آب زیرزمینی، نقشه-های توزیع مکانی پارامترهای ec و sar بر اساس دیاگرام ویلکاکس و همچنین نقشه های میزان تغییرات تراز، شوری و قلیائیت آب زیرزمینی به روش درون یابی کریجینگ ترسیم و بررسی شدند. بر اساس نتایج اعتبارسنجی تقاطعی، بهترین مدل واریوگرام برای داده های تغییرات تراز و ec آب زیرزمینی مدل گوسی و برای تغییرات sar مدل دایره ایی انتخاب شد. نتایج این بررسی ها نشان داد که به طور کلی کمیت و کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل از نظر مکانی و زمانی تنزل کرده است. به طوری که در بعضی از بخش های دشت افت آب زیرزمینی به بیش از 10 متر و افزایش شوری به بیش از 1500 میکروموس بر سانتی متر رسیده است. نتایج حاصل از پهنه بندی کیفیت آب زیرزمینی بر اساس دیاگرام ویلکاکس نشان داد که تقریباً کل آب زیرزمینی دشت اردبیل در مهر 1380 و1390 از نظر درجه قلیائیت در کلاس s1 قرار داشت و از نظر درجه شوری در مهر 1380 به ترتیب 68/34% اراضی در کلاس c2، 98/63% در کلاس c3 و 34/1% در کلاس c4 قرار داشته-اند که در مهر 1390 این نسبت تغییر یافته است (94/26% اراضی در کلاس c2، 23/62% در کلاس c3 و 83/10% در کلاس c4). در ادامه جهت بررسی تأثیر خشکسالی بر کمیت و کیفیت آب زیرزمینی، پس از محاسبه شاخص spi دوازده ماهه در طول دوره آماری 30 سال (90-1360)، مقادیر spi مربوط به مهرماه سال آبی 81-80 و 91-90 استخراج و در محیط arcgis و به روش کریجینگ بر اساس طبقات خشکسالی پهنه بندی شد. بهترین مدل واریوگرام برای spi، مدل سهمی انتخاب گردید. نتایج حاصل از پهنه بندی شاخص spi حاکی از این بود که دشت اردبیل از نظر درجه خشکسالی در حالت نرمال قرار دارد و در نتیجه تأثیر چندانی در تغییر پارامترهای آب زیرزمینی ندارد.