نام پژوهشگر: سعید توکلی فر
سعید توکلی فر عبدالخالق دیزجی
سلولهای بنیادی مزانشیمی علاوه بر دخالت در بازسازی اندام های مختلف در بدن و نقشی که در داخل بدن در این زمینه بازی می کنند، به دلیل توان تمایزشان به انواع مختلف سلولی نظیر سلولهای کندروسیت، میوسیت، استئوسیت، فیبروبلاست، آستروسیت و غیره و همچنین به این دلیل که می توان آنها را از خود شخص بزرگسال بدست آورد در بحث مهندسی بافت مورد توجه فراوان قرار گرفته اند. در مهندسی بافت یکی از چالشهای همیشگی ایجاد رگزایی مناسب در سازه ی بافتی می باشد. این در حالی است که توان سلولهای بنیادی مزانشیمی در تولید فاکتورهای رگزا نظیر vegf نشان داده شده است. همچنین مطالعات نشان دهنده ی کمک سلولهای بنیادی مزانشیمی به رگزایی تومورها می باشد. به گونه ای که جذب این سلولها به منطقه ی توموری و ترشح فاکتورهای رگزایی توسط این سلولها می تواند باعث تسریع روند رگزایی در تومورها شود. در نتیجه عوامل تنظیم کننده ی تولید فاکتورهای رگزایی در سلولهای بنیادی مزانشیمی می توانند هم در مهندسی بافت و هم در بحث سرطان ها حائز اهمیت باشند. آراشیدونیک اسید یکی از اسیدهای چرب طبیعی موجود در بدن انسان است که به این دلیل که نمی تواند از پایه در سلولهای انسانی سنتز شود، بیشترین مقدار آن از لینولئیک اسید مشتق می شود که لینولئیک اسید هم تنها از منابع غذایی بدست می آید. مطالعات متعدد بیانگر تا?ثیر آراشیدونیک اسید و متابولیت های آن بر افزایش تولید فاکتورهای رگزایی در انواع مختلف سلولها نظیر سلولهای سرطانی ، سلولهای اندوتلیال انسان و سلولهای بنیادی جنینی موش می باشد. در این مطالعه اثر آراشیدونیک اسید بر میزان فاکتورهای رگزایی در سلولهای بنیادی مزانشیمی انسان بررسی شده است. برای این منظور سلولهای بنیادی مزانشیمی از بافت چربی انسانی از طریق هضم بافت چربی توسط آنزیم کلاژناز تیپ یک و انجام سانتریفیوژ جدا گشته و در محیط dmem حاوی 20% از fbs کشت داده شدند. خلوص کشت ها توسط ایمونوسیتوشیمی و با استفاده از آنتی بادی monoclonal mouse anti-human vimentin بررسی شد و خلوص سلولهای 99% برآورد گردید. سلولهای بنیادی مزانشیمی با آراشیدونیک اسید (غلظت های 1?m, 2.5?m, 5?m, 25?m, 100?m) در محیط جدید حاوی 10% از fbs و بسته به نوع تست در زمان های 24 و 48 ساعت تیمار شدند. با استفاده از تست های real-time rt-pcr و vegf elisa نشان داده شد که بطور کلی غلظت 25?m آراشیدونیک اسید بهترین تا?ثیر را بر روی افزایش فاکتورهای رگزا شامل vegf-a، flk-1 و mmp-9 دارد. همچنین با استفاده از تست scratching تا?ثیر مثبت 25?m آراشیدونیک اسید بر تکثیر این سلولها نشان داده شد. هرچند که تست mtt بیانگر چنین اثر گذاری نبود اما به هر حال نتایج تست mtt نشان دهنده ی عدم سمیت غلظت های مورد استفاده بود. چراکه کاهش قابل توجهی نیز در تعداد سلولهای نمونه های تیمار نسبت به نمونه ی کنترل دیده نشد. در نتیجه این پژوهش نشان داد که آراشیدونیک اسید با افزایش فاکتورهای رگزا در سلولهای بنیادی مزانشیمی می تواند به عنوان عاملی مفید در بحث رگزایی در مهندسی بافت و به عنوان عاملی مضر در بحث رگزایی تومورهای سرطانی ایفای نقش کند.