نام پژوهشگر: سیده لیلا ترابیان فرد
سیده لیلا ترابیان فرد جلیل توتونچی
منظور از اقتصاد زیر زمینی، مجموعه ای از فعالیت های مولد ارزش افزوده است که در قالب اقتصاد رسمی تعریف و گنجانده نمی شود. . فعالیت های خارج از بازار خانوارها و سازمان های غیر انتفاعی و نیز آن گونه از فعالیت های بازار که به دلایلی دور از چشم مقامات کشور باقی می ماند، مجموعه فعالیت های سازنده اقتصاد زیرزمینی را به وجود می آورند. با توجه بر این ارزش افزوده در بخش غیر رسمی می-تواند بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله واردات تاثیر بگذارد ؛ افزایش حجم اقتصاد زیرزمینی ، باعث افزایش واردات شده و نبود آمار این بخش گمراهی سیاستگذاران کلان کشور را به دنبال دارد؛ از طرف دیگر افزایش محدودیت های تجاری باعث افزایش واردات و سوق دادن افراد به قاچاق کالا شده که پی آمد آن افزایش اقتصاد زیرزمینی است . با توجه به اهمیت این موضوع ، هدف این پژوهش تحلیل رابطه میان حجم اقتصاد زیرزمینی و واردات برای اقتصاد ایران طی دوره 1386-1357 می باشد. در این مطالعه برای تخمین رابطه بلند مدت میان اقتصاد زیرزمینی و واردات از روش (ardl) و برای تخمین رابطه کوتاه مدت از روش (ecm ) استفاده شده است ، همچنین برای تجزیه و تحلیل اثرات متقابل پویا از تکانه های ایجاد شده در الگو ، از روش تجزیه واریانس (vdcf) و جهت تحلیل آثار شوک های وارده از سوی اقتصاد زیرزمینی بر حجم واردات از تابع واکنش آنی (irf) استفاده خواهد شد. نتایج نشان داد که حجم اقتصاد زیر زمینی تاثیر مستقیم بر واردات ایران دارد. به عبارتی با افزایش حجم اقتصاد زیر زمینی، میزان واردات نیز افزایش می یابد. همچنین نتایج نشان داد که نرخ تورم تاثیر مستقیم بر واردات دارد. در واقع با افزایش تورم برای جلوگیری از افزایش نرخ تورم، واردات سیاست کنترلی می باشد. براساس نتایج نرخ ارز باعث کاهش واردات می گردد؛ زیرا با افزایش نرخ ارز کالاهای خارجی برای مصرف کنندگان داخلی گرانتر شده و بنابراین میل به واردات کاهش می یابد. تولید ناخالص داخلی باعث افزایش واردت شده است. با افزایش تولید ناخالص داخلی قدرت تقاضای کشور برای کالاهای خارجی و واردات بیشتر می گردد چرا که بر اساس مبانی اقتصاد، واردات با درآمد ملی رابطه مستقیم دارد.