نام پژوهشگر: حجت باغ شاهی
حجت باغ شاهی ابوالفضل شیرازی
زرده تخم مرغ رایج ترین محافظ انجماد در رقیق کننده های منی به منظور حفاظت اسپرم ها در مقابل شوک سرمایی است. بطور کلی عملکرد حفاظتی زرده تخم مرغ به طور زیادی ناشی از حضور لیپوپروتئین های با چگالی کم است. در سال های اخیر نگرانی هایی در مورد حضور ترکیبات مضر در زرده تخم مرغ بیان شده است و استفاده از ldl استخراج شده از زرده تخم مرغ مورد توجه قرار گرفته است. برخی محققان معتقدند که افزودن مواد سورفاکتانت به زرده تخم مرغ باعث بهبود تحرک، یکپارچگی آکروزومی و ظرفیت باروری اسپرم ها می شود. در سال های اخیر نیز آنتی اکسیدانت های زیادی به عنوان افزودنی در رقیق کننده های انجماد منی با اثرات مفید مورد استفاده قرار گرفته است. گزارش شده است که در استخراج ldl ممکن است آنتی اکسیدانت های موجود در زرده تخم مرغ کاهش و یا حذف شوند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر محافظت کنندگی زرده تخم مرغ به همراه ماده ی سورفاکتانت سدیم دودسیل سولفات (sds) و لیپوپروتئین های با چگالی کم فریز شده و سطوح صفر، 35، 75 و 115 میکروگرم بر میلی لیتر پودر عصاره الکلی جوانه میخک در رقیق کننده های انجماد منی قوچ بود. نمونه منی در طول فصل جفتگیری و به صورت هفته ای دوبار از سه قوچ نژاد لری بختیاری جمع آوری و سپس به منظور انجماد با محیط های انجماد مورد نظر رقیق شدند. تحرک، زنده مانی و یکپارچگی غشای پلاسمایی به عنوان مهمترین پارامترهای اسپرم بعد از سرد سازی و بعد از یخ گشایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. کلیه داده ها با استفاده از رویه مدل خطی رایج (proc glm) نرم افزار آماری sas (نسخه 0/9) آنالیز شدند و مقایسه میانگین حداقل مربعات (lsm) با استفاده ازآزمون t استودنت انجام شد و سطح معنی داری (05/0>p) در نظر گرفته شد. به طور کلیsds همراه با زرده تخم مرغ در دو مرحله ی قبل و بعد از فریز کردن بهترین عملکرد را بر پارامترهای تحرک، زنده مانی و یکپارچگی غشای پلاسمایی داشت (05/0>p). سطح 8 درصد لیپوپروتئین با چگالی پایین فریز شده در قبل از فریز کردن عملکرد پایین تری نسبت به گروه کنترل (15 درصد زرده تخم مرغ) بر پارامترهای تحرک و زنده مانی (05/0>p) داشت اما در بعد از یخ گشایی عملکرد یکسانی در مقابل گروه کنترل نشان داد. افزودن 35 و 75 میکروگرم بر میلی لیتر میخک اثرات مضر رادیکال های آزاد را پس از سرد سازی مهار کرد اما سطح 115 میکروگرم بر میلی لیتر اثر سمی بر اسپرم ها داشت. پس از یخ گشایی تنها سطوح 75 میکروگرم بر میلی لیتر در بین سطوح دیگر میخک بهترین عملکرد را بر پارامترهای تحرک، زنده مانی و یکپارچگی غشای پلاسمایی داشت. یافته های آزمایش حاضر بیانگر آن است که عملکرد حفاظتی لیپوپروتئین با چگالی پایین عموماً در مرحله ی فریز نمودن بروز نموده و لیوفیلیزه نمودن ldl (فریز درایر) موجب کاهش پتانسیل حفاظتی این ماده می شود. همچنین سطح مورد نیاز ترکیبات آنتی اکسیدانتی در مرحله قبل از فریز نمودن کمتر از مرحله ی فریز است.