نام پژوهشگر: ندا خنده رو

بررسی ترجمه شناختی ترجمه یک متن مدرن "رمان جن"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده زبانهای خارجی 1391
  ندا خنده رو   مهرگان نظامی زاده

امروزه رمان نو به یکی از انواع ادبی به روز سراسر جهان تبدیل شده است؛ از این رو مترجمان بسیاری از زبان ها به سوی ترجم? این نوع ادبی گرایش یافته اند.اصلی ترین ویژگی این نوع ادبی، آن است که نویسنده با به کارگیری چالش های گفتمانی و معنایی، ذهن خواننده را درگیر برداشت های گوناگون می کند، به نحوی که هر خواننده بر حسب ویژگی های شخصیتی، تجارب و عواطف خود برداشتی متفاوت از رمان دارد. اما اکنون این پرسش مطرح می شود که با توجه به تأکید ترجمه شناسان امروزی بروفادار بودن مترجم حین ترجمه، وی چگونه قادر خواهد بود یک ترجم? بی طرف ارائه کند تا خوانند? زبان مقصد در شرایطی یکسان با خوانند? زبان اصلی قرار گرفته و بتواند تنها بر حسب تفکرات و تجربیات خود، یک برداشت شخصی از رمان را داشته باشد. اما از آنجا که هیچ تحقیقی (حداقل به زبان فارسی) در این زمینه صورت نگرفته، هیچ اصل و قائده ای نیز، برای ترجم? این نوع متن در اختیار مترجم قرار ندارد.بنابراین، در این پایان نامه کوشیده ایم تا پاسخی برای این پرسش بیابیم که « آیا رمان نو ترجمه پذیر است یا خیر؟ » و اگر پاسخ مثبت بود راهکارها و روش هایی برای ترجم? هر چه بهتر چالش های آن ارائه کنیم. برای نیل به این منظور، رمان «جن» _نوشت? آلن رب گریه _ را برگزیدم، چالش ها و مشکلات آن را معین نموده و موفقیت مترجم در انتقال آنها را بررسی کردم. این پایان نامه به چهار بخش تقسیم شده است. بخش اول به معرفی کلیات رمان نو، معرفی کتاب، نویسنده و مترجم اختصاص یافته است. سه بخش بعدی که هر کدام به دو فصل تئوری و عملی تقسیم شده اند، مشکلات رمان را دربر دارند. در بخش دوم چالش های گفتمان شناختی و در بخش سوم، چالش های معنا شناختی بررسی شده اند.در بخش چهارم نیز به این ادعا پرداخته ایم که یکی از ویژگی های این رمان اهداف آموزشی نویسنده است و با توجه به تفاوت ها و محدودیت های زبان فارسی و فرانسه، مسئل? انتقال آن را بررسی کرده ایم. در نهایت نیز به این نتیجه رسیده ایم که این نوع ادبی نیز همچون سایر متون قابل ترجمه است. البته به این شرط که مترجم بکوشد مشکلات رمان را شناخته و تمامی تلاش خود را به کار گیرد تا به جای ترجم? این چالش ها، آن ها را بازآفرینی آنها کند و موقعیتی فراهم آورد که خوانند? زبان مقصد در شرایطی مشابه با خوانند? اصلی با متن درگیر شود. البته با توجه به این امر که مترجم خود نیز ممکن است تحت تأثیر تجربیات و عواطف، برداشت های شخصی خود را وارد ترجمه کند، چنین به نظر می رسد که ترجم? کاملاً بی طرف امری محال می باشد. با این همه، وی بایستی تمامی تلاش خود را برای انجام این امر به کار گیرد. لازم به ذکر است که برای شناخت تئوری های مربوط به چالش ها از نظریات نظریه پردازان گوناگونی همچون ژرارد ژنت، کریستین بایلون، ژاکلین هانری و ... بهره بردم. همچنین برای ارزیابی انتخاب های مترجم، حین ترجم به تئوری «اسکوپوس» رجوع کردم.