در این پژوهش، تلاش گردیده است، تا موضوع گفت و شنودهای مختلف پهلوانان شاهنامه، با نگرشی تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد، در شاهنامه، گفت و شنودها به دو صورت کلی رودرو و دورادور انجام شده، که هر یک از این گفت و شنودها، با اشخاص مختلف، اهداف و درون مایه های خصای صورت گرفته است، گفت و شنودهای پهلوانان در حقیقت، گویای افکار، اندیشه ها، روحیات، خلقیات درونی، آداب، باورهای دینی و ... است که در موضوعاتی چون : سرزنش، درخواست درددل، رازگویی، بخشنامه، گزارش ماوقع، رجز خوانی، نوحه سرایی، مدح، نصیحت گویی و ... بیان شده است. علاوه بر گفت و شنودهای مختلف، گاهی راز و نیازهای را در شاهنامه مشاهده می کنیم، که پهلوانان با خدای خویش دارند: این راز و نیازها، با اخلاص قلبی جهت خیرخواهی، رفع مشکلات، سختی ها و ناراحتی های روحی و روانی انجام شود. آنچه در گفت و شنودهای شاهنامه دیده می شود ذکر این نکته است که، گفت و شنودها بین طبقات مختلف اجتماعی از جمله پهلوانان با یکدیگر، پهلوانان با خویشاوندان پهلوانان با دیوان، پهلوانان با پادشاهان و ... انجام می گیرد و تاثیرات گفت و شنودهای رودرو و خصلت های پهلوانی در آن، از عمق بیشتری برخوردار است.