مرتضی شنبدی سعید رجایی پور
معلمان به مهارتهای علمی و فنی خاصی نیاز دارند تا در مدیریت کلاس موفق شوند . مدیریت کلاس اولین سطح مدیریت آموزشی است و پایه سطوح بالاتر مدیریت محسوب می شود . هدف اصلی این پژوهش ، بررسی نظرات دبیران در مورد عوامل موثر بر مدیریت اثر بخش کلاس درس بود سوالات اساسی تحقیق شامل بررسی میزان تاثیرعوامل چهارگانه : (1) تهیه و اجرای طرح درس ،(2) سازماندهی و تهیه راهبردهای تدریس ،(3) رهبری ترغیب وانگیزش و (4) نظارت و ارزشیابی مستمر بر فعالیتهای دانش آموزان ، از نظر دبیران بود . ضمناً تفاوت میان نظرات دبیران با توجه به متغیرهای جنسیت ، سابقه تدریس ، رشته و نوع مدرک آنها نیز بررسی شد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی پیماشی استفاده شد . جامعه آماری مشتمل بر 948 نفر از دبیران رسمی دبیرستانهای شهری استان بوشهر در سال تحصیلی 76-1375 بود . نمونه آماری از طریق نمونه گیر ی تصادفی طبقه ای و تصادفی ساده ، 151 نفر انتخاب شد برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید . تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی شامل میانگین ، درصد ، فراوانی و نمودار و آمار استنباطی شامل کای اسکویر2(x)،tتست ، تحلیل واریانس یک عاملی ورگرسیون چند گانه انجام پذیرفت نتایج نشانگر آن بود که : عوامل چهارگانه ?تهیه و اجرای طرح درس سازماندهی و تعیین راهبردهای تدریس رهبری ، ترغیب و ایجاد انگیزش و نظارت و ارزشیابی مستمر بر فعالیتهای دانش آموزان به ترتیب به میزان 7/90 ،7/90 ، 96 و 88 درصد در سطح زیاد و خیلی زیاد بر افزایش اثر بخشی مدیریت کلاس موثرند . بر اساس نظرات پاسخگویان عوامل نظارت ، رهبری ، تهیه و اجرای درس و سازماندهی به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش اثربخشی مدیریت کلاس دارند . بین نظرات دبیران بر اساس متغیرهای سابقه تدریس ، رشته تحصیلی و نوع مدرک (دبیری و غیر دبیری ) در مورد عوامل چهارگانه موثر برافزایش اثر بخشی مدیریت کلاس تفاوت معنی داری مشاهده نشد، اما دبیران زن بیشتر از دبیران مرد رهبری ، ترغیب و ایجاد انگیزش و نظارت و ارزشیابی مستمر بر فعالیتهای فراگیران را در افزایش اثر بخشی مدیریت کلاس موثر دانسته اند . نتایج بدست آمده از الویت بندی میزان اهمیت عوامل مطرح شده در پرسشنامه نشان داد که بر اساس نظرات پاسخگویان ، ایجاد انظباط موثر در کلاس و انتخاب روشها و فنون تدریس مناسب بیشترین تأثیر و پاسخ سریع و فوری به بی انضباطی دانش آموزان کمترین تأثیر را دراثر بخشی مدیریت کلاس دارند
