نام پژوهشگر: بیتا باهنر

برهم کنش تنظیم کننده های رشد و شوری در رشد سلول
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1380
  بیتا باهنر   بهمن خلدبرین

در پژوهش حاضر برهم کنش شوری و هورمونهای ایندول تری استیک اسید ‏‎‏‎(iaa)‎‏، جیبرلیک اسید ‏‎(ga3)‎‏ و بنزیل آدنین ‏‎(ba)‎‏ بر رشد طولی، میزان خروج یون هیدروژن و میزان جذب یون سدیم توسط قطعات کولئوپتیل یک رقم جو، به نام رقم ریحجان بررسی گردید. iaa در تمام غلظتهای کلرید سدیم، رشد را به میزان قابل توجهی افزایش داد، این حالت ممکن است به دلیل افزایش فشار تورژسانس و توسعه پذیری سلولها در اثر حضور همزمان اکسین و نمک باشد.در تمام غلظتهای نمک، اکسین میزان جذب یون سدیم را افزایش داد که می تواند به افزایش فشار تورژسانس سلولها و رشد آنها کمک کند. از آنجاییکه در غلظتهای بالای نمک، کاهش معنی داری در طول قطعات کولئوپتیل مشاهده گردید و این کاهش به میزان قابل توجهی با اضافه کردن اکسین جبران شد، می توان نتیجه گرفت که احتمالا محتوای اکسین در اثر تمیارهای نمک کاهش یافته است. بررسی اثر نمک بر فعالیت آنزیم ‏‎iaa oxidase‎‏ نشان داد که نمک تا غلظت 160 میلی مولار تاثیری بر فعالیت این آنزیم ندارد، بنابراین احتمالا تجمع یونهای کانی ‏‎cl- , na+‎‏ و اثرات سمیت ناشی از آنها، باعث تخریب اکسین شده و یا از سنتز آن جلوگیری نموده است. کاهش ‏‎ph‎‏نهائی محلولها در حضور اکسین نشان می دهد که این هورمون با اثر بر پمپ ‏‎h+ - atpase‎‏ غشائی، خروج یون هیدروژن از سلولها را تحریک نموده است. ‏‏‎ga‎‏ نیز مانند اکسین، رشد را در غلظتهای پایین کلرید سدیم به طور معنی داری افزایش داد ولی در غلظتهای بالای نمک به ویژه در غلظت 160 میلی مولار نتوانست، کاهش رشد در اثر نمک را جبران کند. ‎ga‎‏ جذب یون سدیم را در غلظتهای مختلف نمک، کاهش داد، بنابراین احتمالا مکانیسم عمل ‎ga‎‏، از طریق افزایش جذب یون و افزایش فشار تورژسانس سلولها نمی باشد و احتمالا از طریق افزایش توسعه پذیری دیواره های سلولی عمل می کند. البته اندازه گیری تغییرات ‏‎ph‎‏ نشان داد که ‎ga‎‏، خروج یون هیدروژن را از سلول تحریک نمی کند، پس می توان نتیجه گیری کرد که احتمالا بر فعالیت پمپ ‏‎h+ - atpase‎‏ بی تاثیر است. هورمون بنزیل آدنین ‏‎(ba)‎‏ ، که یک سیتوکینین مصنوعی است نیز رشد را در تمام غلظتهای کلریدسدیم به طور معنی داری افزایش داد و میزان جذب یون سدیم را به خصوص در غلظتهای بالای نمک به میزان قابل توجهی کاهش داد. اندازه گیری ‏‎ph‎‏ نهائی محلولها نشان داد که ‏‎ba‎‏ نیز بر فعالیت پمپ ‏‎h+- atpase‎‏ بی تاثیر است. حضور همزمان دو هورمون ‏‎iaa‎‏ و ‏‎‎‏‎ga‎‏ یا ‏‎ba, iaa‎‏ در برخی غلظتهای نمک و بخصوص در غلظتهای پایین، اثرات ‏‎synergism‎‏ بر رشد دارند که این اثرات افزایشی دو هورمون می تواند به دلیل متفاوت بودن مکانیسم عمل آنها باشد. افزایش رشد در حضور دو هورمون ‏‎ba‎‏ و ‎ga‎‏ از افزایش رشد، توسط هریک از هورمونها به تنهائی کمتر است، که این موضوع اثرات آنتاگونیسم ‏‎(antagonism)‎‏ حضور همزمان دو هورمون را نشان می دهد. قطعات کولئوپتیل تیمار داده شده، درغلظتهای مختلف مانیتول با پتانسیل اسمزی برابر با غلظتهای مختلف نمک، رشد کمتری را نسبت به قطعاتی که در غلظتهای مختلف نمک تیمار داده شده اند نشان داد. این اختلاف ممکن است به این علت باشد که مانیتول ضمن اینکه توسط سلول جذب نمی شود باعث خروج آب از سلول نیز می گردد. افزودند کسین به غلظتهای مختلف مانیتول اثر قابل توجهی در رشد داشت که حتی از اثر افزودن اکسین به غلظتهای مختلف نمک بیشتر بود، این موضوع احتمالا می تواند به علت ضخیم تر شدن دیواره های سلولی در اثر تیمار نمک باشد که منجر به کاهش توسعه پذیری آنها می گردد.