نام پژوهشگر: هاتف علی سلمانیان
محمد علی حقیقی هاتف علی سلمانیان
چکیده تقریباًَ نیمی از جمعیت جهان حامل هلیکوباکتر پیلوری در قسمت بالایی دستگاه گوارش خود هستند. البته شیوع این عفونت در کشورهای جهان سوم بالاتر است. کلونیزاسیون هلیکوباکتر پیلوری همواره منجر به التهاب مزمن معده شده که می تواند به زخم معده، سرطان معده و یا لنفوم malt تبدیل شود. اگرچه درمان چند دارویی رایج، در ریشه کنی این باکتری موفق می باشد ولی مشکل ازدیاد مقاومت دارویی هنوز باقی مانده است. بنابراین به نظر می رسد برنامه های واکسیناسیون برعلیه هلیکوباکتر پیلوری با رویکردهای درمانی یا پیشگیرانه راه حل های بهتری برای کنترل این عفونت باشند. هرچند سیستم ایمنی برعلیه این باکتری تحریک می شود، اما عفونت هلیکوباکتر پیلوری برای دهه های متمادی و گاهی تمام عمر پایدار می ماند و این مشخص می کند که این باکتری از عملکرد سیستم ایمنی فرار کرده و ایمنی ایجاد شده توسط عفونت هلیکوباکتر پیلوری قادر به ریشه کنی این باکتری نیست. واکسن های مبتنی بر اپی توپ استراتژی نوینی را پیش رو قرار داده اند تا القا پاسخ های ایمنی ذاتی و اکتسابی بر علیه اپی توپ های انتخاب شده بدور از پاسخ های ناخواسته دیگر اپی توپ های موجود در آنتی ژن کامل باشد. در این مطالعه ما سازه آنتی ژنیکی از هلیکوباکتر پیلوری (hac) طراحی کردیم که شامل اپی توپ های سلول های b و t در 3 قطعه مجزای انتخاب شده از عوامل بیماریزای (caga,nap,oipa) بود. که به طور ژنتیکی به دومین d3 فلاژلین باکتری پسودوموناس به عنوان ادجوانت متصل شد(flaa-hac). ژن سازه های flaa-hac صناعی و hac برای بیان در باکتری اشریشیا کلی بهینه و ساخته شد. پروتیین های تولیدی توسط کروماتوگرافی میل جذبی به دنباله هیستیدین خالص گردیدند. برای ارزیابی خواص ایمنی زایی سازه hac ترکیبات مختلفی از سازه hac شامل: پروتیین نوترکیب و محلول hac، مخلوط hac با آلوم یا flaa، hac متصل به فلاژلین (flaa-hac)، به طور مجزا و زیر جلدی به گروه های موش balb/c تلقیح شدند. پاسخ سایتوکین های اختصاصی th1،th2 ( il-4، il-10، il12، ifny)،tgfb، و آنتی بادی کلی و ایزوتیپ های igg در موش های ایمن شده در طی دو مرحله قبل و بعد از چالش- خوراکی با هلیکوباکتر پیلوری اندازه گیری شدند. نتایج تحقیقی ما نشان داد هر دو سازه flaa-hac و hac توانایی تحریک پاسخ های اختصاصی سلولی و هومورال را دارند، ولی سازه hac به تنهایی پاسخ های هومورال و سلولار (th1/th2) را بیشتر بر علیه هلیکوباکتر پیلوری متمایز کرد. و به طور معنی داریکلونیزاسیون هلیکوباکتر پیلوری را در داخل معده موشbalb/c در مقایسه با گروه های کنترل کاهش داد. علاوه بر این سطح tgfb القا شده نیز، تأیید کرد که در هر دو مرحله قبل و بعد از چالش، سرکوب سیستم ایمنی مرتبط با این سازه وجود نداشت. به طور خلاصه سازه hac بر اساس قطعات دارای اپی توپ های چند گانه سلولی b و t طراحی شد. ایمنی حفاظتی این سازه احتمالا بواسطه پاسخ th1/th2 و ترشح سرمی igg بود. ویژگی ادجوانتی این سازه ممکن است بواسطه حضور قطعه nap باشد. سازه hac به تنهایی می تواند پاسخ آنتی بادی و سلولی اختصاصی بر علیه هلیکوباکتر پیلوری در مدل موش balb/c ایجاد کند و ممکن است کاندیدای واکسن مناسبی برای کنترل عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد. واژگان کلیدی: هلیکوباکتر پیلوری، واکسنهای مبتنی بر اپی توپ، فلاژلین تایپa، پسودوموناس آئروژینوزا، nap، oipa ، caga.