مسئله کنترل جمعیت دارای ابعاد بسیار گسترده و گوناگونی است، و ما در این پایان نامه سعی نموده ایم ابتدا کلیات نظر اندیشمندان مختلف را بیان نموده، و در پایان هر بخش به نقد و بررسی آرای ایشان در آن مبحث بپردازیم. لازم به ذکر است که برخلاف آراء مخالفان افزایش جمعیت، آراء موافقان بسط و گسترش چندانی در جامعه نداشته است، در حالی که ما در تحقیقاتی که داشتیم به صحت نظریه لزوم افزایش جمعیت رسیدیم. بنابرین ما در قسم نظریات مخالفین با حذف موارد تکراری کلیات نظریات ایشان را مطرح نمودیم، به نحوی که تقریباً تمام مسائل کسانی که در این وادی نظری داده اند در این پایان نامه گنجانده شده است،و در مقابل در تأیید نظریه لزوم افزایش جمعیت به نحو تقریباً مبسوطی سعی نمودیم شبهات مخالفان را پاسخ دهیم تا این پایان نامه کاری جدید و جزو معدود تحقیقات جامع در تأیید نظریه دینی لزوم تکاثر و تناسل باشد. به بیانی دقیق تر از آنجا که نظریه دین در مورد لزوم افزایش جمعیت امری بدیهی و غیر قابل انکار است و امکان تغییر در احکام الهی دین وجود ندارد، مخالفین به جهت یافتن مفر و عدم مقابله صریح با دین به دنبال تغییر موضوعات رفتند تا از این طریق حکم را تغییر دهند، به عنوان مثال افزایش جمعیت را مساوق و هم معنا با گسترش فقر، افزایش جرم و جنایت، افزایش بیکاری و غیره قرار دادند، و آنگاه حکم موارد مذکور را بر آن بار کردند. این تحقیق ارتباط بین موارد فوق الذکر و مانند آنها را با مسئله افزایش جمعیت، اولاً از طریق علم تجربی و ثانیاً از طریق علم دینی در منابع قرآن و سنت رد نموده و لذا تبدل موضوع را انکار می نماید. در بخشی دیگر اصل نظریه دین را در منابع دینی بررسی می نماید. و بخشی نیز به روش های ضد بارداری و احکام شرعی آنها اختصاص یافته است.