نام پژوهشگر: زهرا زارعی قبادی
زهرا زارعی قبادی بیژن زارع
در پی صنعتی شدن جوامع و کاهش قدرت نهادهای سنتی، تغییرات فراوانی در جوامع رخ داده است و گروه های مختلفی را تحت تأثیر خود قرار داده است، که از مهم ترین آنها می توان به زنان اشاره نمود. این عوامل سبب ورود زنان به بازار کار و افزایش اشتغال آنان شده است. این امر ساختار قدرت و نحوه تعاملات اعضای خانواده را تغییر داده و کیفیت زندگی زنان را تحت تأثیر قرار داده است. بر اساس تئوری های مختلف با افزایش منابع در دسترس افراد، ساختار و کیفیت زندگی زنان بهبود می یابد، اما عوامل اجتماعی مختلف مانند باورهای جنسیتی، دینداری، ارزش های مدرن و برخی عوامل زمینه ای مانند پایگاه، و بعد خانواده تسریع کننده یا مانع چنین تغییراتی می گردند. جهت بررسی فرایند چنین تغییراتی در جامعه ایرانی نمونه ای نفره از شهر هرسین در استان کرمانشاه (192نفر شاغل، 192 خانه دار) انتخاب گشتند. یافته های تحقیق نشان داد کسب منابع بیشتر مانند تحصیلات، درآمد، و منزلت شغلی(پایگاه) و اشتغال زنان و عوامل اجتماعی مانند رسانه، ساختار قدرت را در خانواده ها تغییر می دهند و آن را به سمت الگوی مشارکتی سوق می دهند، اما مهمترین عامل بهبود کیفیت زندگی زنان پایگاه اقتصادی اجتماعی مردان و تغییرات گسترده تر اجتماعی است که زمینه را برای چنین تغییراتی آماده نموده است، و اشتغال زنان هرچند ساختار قدرت را متعادل تر می نماید اما نه تنها سبب بهبود کیفیت زندگی نمی گردد بلکه تأثیر منفی بر آن نیز دارد. در کل می توان بیان داشت به دلیل موانع اجتماعی و خانوادگی که وجود دارد هزینه هایی که زنان به سبب اشتغال تحمیل می شوند، بیشتر از منافع اشتغال و بهبود کیفیت زندگی شان است. کلید واژه: ساختار قدرت، خانواده، کیفیت زندگی، زنان ، عوامل اجتماعی.