چکیده صاحب نظران درباره سیر پیدایش و تکامل تعزیه دورنمایی کلی ترسیم کرده اند. حال آنکه نقطه آغاز تعزیه به آغازین روز آفرینش حضرت آدم(ع) و ذریه او برمی گردد و در فراز و فرود تاریخ زندگی بشریّت تنوع و تکامل می یابد. تعزیه به عنوان یک نمایش آیینی و عنصر فرهنگی، نتیجه ی ترکیب دو فرهنگ اسلامی- ایرانی است. از سر آمدان این هنر می توان به میرزا محمد روحانی«میر انجم» اشاره کرد. ایشان با تمسک به اهل بیت و بهره گیری از پشتوانه های فکری و علمی خود، شاهکار خلاقه و فناناپذیری در قالب 75 مجلس تعزیه از خود به جای گذاشته است. برای شناخت واقعیتر وی باید ساختار زبانی و تصاویر شعری او را مورد بررسی قرار داد. از این رو این رساله به طور عمده به بررسی تصاویر شعری او در مجموعه «قدمگاه انجم(1)» پرداخته است. پس از بررسی های گوناگون و همه جانبه، این نتیجه بدست آمده است که کنایه آن هم از نوع قریب بیشترین سهم را درخیال های شاعرانه او دارد. پس از کنایه، مجموعه ی استعاره در جایگاه بعدی اهمیّت قرار دارد. جانب استعاره ی مصرحه را از مکنیه بیشتر رعایت کرده و در استعاره ی مکنیه، تشخیص بسامد بالاتری دارد. اوصاف و صفات انسانی موضوع محوری استعاره های اوست. استعاره های محسوس به معقول بر سایر گونه های از این دست ترجیح داده شده. بعد از استعاره، تشبیه آن هم از گونه های موکّد و مجمل سهم عمده ای در تصاویر شعری او دارد. موضوعات تشبیهات، انسان مدارانه است و تشبیهات محسوس الطرفین نسبت به سایر گونه های هم نوعش جایگاه بهتری دارد. از سایر صور خیال در جهت تزیین کلام خویش بهره می گیرد و بسیاری از صور خیال بخصوص موسیقی های کناری، درونی و میانی در جهت القای حزن، عصای دست شاعر تعزیه سرای بزرگ ولی غریب ایران زمین بوده است. کلیدواژه ها: تعزیه، میرزا محمد روحانی، تخیل، تصاویر شعری، زبان، عاطفه، حزن، موسیقی.