نام پژوهشگر: ناصر الفتی
ناصر الفتی سهراب دل انگیزان
حمل ونقل یکی از نیازهای اولیه انسان است که با توسعه اقتصادی و اجتماعی دامنه بسیار گسترده ای یافته و امروز یکی از مظاهر تمدن به شمار می رود. به دلیل بالا بودن هزینه های اجرایی طرح های زیربنایی حمل ونقل و همچنین به خاطر نقش و اهمیت بالای زیرساخت های بخش حمل ونقل در اقتصاد و عدم توانایی کافی مالی سرمایه گذاران بخش خصوصی جهت سرمایه گذاران در این بخش، لازم است دولت ها به سرمایه گذاری در زیرساخت های حمل ونقل توجه عمده ای مبذول دارند. ارزیابی اقتصادی پروژه های دولتی از دیدگاه اجتماعی مورد ارزیابی قرار می گیرد. برای این منظور بایستی تمامی هزینه ها و فواید غیرمستقیم که همزمان با انجام پروژه انجام می گیرد، را باید در ارزیابی مورد توجه قرار گیرد. از جمله این هزینه ها شامل هزینه های از قبیل زمان سفر و یا برخی اجزاء مربوط به هزینه تصادفات است که فاقد ارزش بازار هستند. قرار دادن ارزش های پولی بر روی عوامل اجتماعی که بازار ندارند، یکی از جالب ترین جنبه های تحلیل هزینه- فایده است، که در برنامه ریزی حمل ونقل مطرح است. و در این تحقیق سعی بر لحاظ آن ها می باشد. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی اقتصادی و اجتماعی پروژه مونوریل کرمانشاه می باشد. این تحقیق یک نوع تحقیق کاربردی می باشد، شیوه جمع آوری داده ها به صورت پرسشنامه و مطالعه اسنادی می باشد. جامعه آماری تحقیق جمعیت شهر کرمانشاه می باشد. پرسشنامه ها از روش طبقه بندی ساده توزیع و تکمیل شدند. مدل استفاده شده در این تحقیق مدل اقتصاد مهندسی برای ارزیابی اقتصادی پروژه های دولتی می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که در حالت بدون در نظر گرفتن درآمد کاهش تصادفات و بدون تورم و نرخ تنزیل 12 درصد، npv اقتصادی 972 میلیارد ریال و irr اقتصادی 87/16 و نسبت b/c اقتصادی 34/1 می باشد. همچنین دوره برگشت سرمایه ساده و تنزیل شده اقتصادی به ترتیب 13 و 18 سال و نسبت سو آوری اقتصادی نیز45/ می باشد. به عبارتی تمامی این نتایج نشان می دهند که پروژه از لحاظ اقتصادی توجیه دارد. در بررسی اینکه آیا پروژه مونوریل کرمانشاه از حاظ مالی توجیه دارد، نتایج نشان دادند که در حالت بدون در نظر گرفتن درآمد کاهش تصادفات و بدون تورم و نرخ تنزیل 12 درصد، npv مالی منفی 20/2107 میلیارد ریال و irr مالی منفی 51/2 و نسبت b/c مالی27/0 می باشد. البته دوره برگشت سرمایه ساده و تنزیل شده مالی و نسبت سودآوری مالی قابل محاسبه نیستند زیرا خالص ارزش فعلی منفی می باشد. به عبارتی تمامی این نتایج نشان می دهند که پروژه از لحاظ مالی توجیه ندارد. همچنین خروجی پرسشنامه ها نشان دادند که قیمت بلیط مونوریل که مردم تمایل به پرداخت دارند، 2500 ریال می باشد.