نام پژوهشگر: سیما فریدون پور
سیما فریدون پور علیرضا شکیبایی
همگرایی اقتصادی از جمله واکنش هایی است که کشورها برای مقابله با پدیده جهانی شدن، در سال های اخیر در پیش گرفته اند. بنابراین انتخاب اتحادیه یا گروه تجاری-منطقه ای یکی از اهداف مهم برنامه ریزی تجاری می باشد. در این راستا بررسی پتانسیل تجاری برای تشکیل یکپارچگی اقتصادی از اهمیت ویژه ای در همکاری های اقتصادی برخوردار است. با توجه به نقش تجارت خدمات در اقتصاد بین الملل در دهه های اخیر، جریان تجارت بین المللی خدمات به نحو بارزی بین کشورهای توسعه یافته گسترش یافته است. همچنین رشد بالای حجم تجارت خدمات و افزایش خدمات مالی، حمل ونقل، دولتی و... نقش این عوامل در رشد اقتصادی کشورها را به نحو فوق العاده ای افزایش داده است. بنابراین کشور ایران و سایر شرکای تجاری بخش خدمات می توانند در قالب یکپارچگی بزرگ اقتصادی، تجارت خارجی میان یکدیگر را افزایش دهند و با توسعه و گسترش صادرات و واردات خود، حجم بالایی از مبادلات دو جانبه را به نمایش گذارند و پتانسیل تجاری خود را افزایش دهند. از این رو بررسی پتانسیل تجارت خدمات ایران با شرکای تجاری می تواند تحلیل مناسبی از همگرایی تجاری را ارائه نماید. در این پژوهش با توجه به شرکای عمده تجاری ایران در بخش خدمات، به دنبال بررسی پتانسیل تجاری در این گروه هستیم. لذا از روش اقتصاد سنجی و مدل جاذبه تعمیم یافته در دوره زمانی 2011-2000 برای پاسخ به این سوالات که آیا همکاری های تجاری شرکای تجاری ایران به افزایش تجارت دو جانبه در بخش خدمات آن ها منجر شده است و آیا هر چه شرکای تجاری از درجه باز بودن و آزادی اقتصادی بیشتری برخوردار باشند پتانسیل تجاری بیشتری دارند، استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بین ایران و شرکای تجاری اش همگرایی تجاری وجود دارد، همچنین بین درجه باز بودن و آزادی اقتصادی با پتانسیل تجاری این کشورها رابطه مثبت و معنی داری در وجود دارد.