خواجوی کرمانی متخلص به خواجو از شاعران نام آور قرن هفتم هجری قمری است . صنایع و آرایه های بدیعی اعم از لفظی و معنوی؛ موجب زیبایی و دلنوازی و تاثیرگذاری بیشتر کلام منظوم است : چه کلام منظومی که در حد مطلوب و بدون افراط از هنرنمایی ها بهره می گیرد ،دل خواننده و مخاطب را در اختیار خود می گیردو سرزمین دلها را برای بذر پاشی و نفوذ آماده می کند. اگر چنانکه حد اعتدال رعایت نشود، طبعا تاثیر منفی خواهد داشت و بر زیبایی لطمه خواهد زد؛ و اگر کلام منظوم عاری از آرایش و ظریف کاری باشد؛ کلام عادی و نامطلوب خواهد بود. خواجوی کرمانی به این نوع تاثیرات عنایت خاصی داشته و تلاش نموده است که اشعار خود را با انواع آرایه ها آراسته و دلنشین کند؛ او سعی کرده است از انواع صنایع لفظی از قبیل انواع جناس ها ، ترصیع ،تکرار ،ذوقافیتین، ردالصدر، ردالعجز، ردالقافیه، سجع و موازنه و نظایر آن در شعر خود بهره گیرد. و از صنایع معنوی،آرایه هایی نظیر ابداع، ارسال مثل، استتباع ، استخدام ، اغراق، افتنان و ایهام و غیره مورد توجه و استفاده شاعر بوده است.در این پایان نامه سعی شده است آرایه های لفظی و معنوی، در دیوان خواجو، بصورت جداگانه استخراج و بصورت آماری، تطبیقی مورد بررسی و تحلیل و تبیین قرار گیرد. الفاظ کلیدی: آرایه ی لفظی، معنوی، تطبیق، آمار، دیوان، خواجوی کرمانی