نام پژوهشگر: محمد خوش هیکل آزاد
محمد خوش هیکل آزاد حبیب الله ابوالحسن شیرازی
بسیاری از پژوهشگران غربی و شرقی قرن بیست و یکم را قرن آسیا می دانند و در این ارتباط ویژگی اندونزی در جنوب شرقی آسیا با نامیدن آن کشور به عنوان قدرت میانه یا قدرت نوظهور آسیا و حضور در گروه 20 این سوال را به ذهن متبادر می سازد که عوامل تغییر جایگاه اندونزی در نظام بین الملل در دومین دهه هزاره سوم میلادی یا در دوره اصلاحات 98-2012 چه بوده است؟ با استفاده از مکتب واقع گرائی که تاکید بر نقش دولت و منافع ملی و ساختار داخلی واحد سیاسی در تعیین رفتار و سیاست خارجی کشورها دارد، اثبات گردید که دو متغیر مستقل یعنی اسلام سیاسی میانه رو و توان اقتصادی از ویژگی های ساختار داخلی این کشور باعث شده است تا جایگاه اندونزی در نظام بین المللی در دوره اصلاحات یا سال های 1998 لغایت 2012 تغییر یابد.اندونزی پس از رهایی از حکومت بسته 32 ساله ژنرال سوهارتو و ورود به جامعه باز دوره اصلاحات برغم ظهور صدها حزب سیاسی و رسانه های جمعی اشان و مجلس پرنقش در برابر دولت و تحرکات بسیار سازمان های بزرگ اسلامی و تمرکز زدایی سیستم اداری دولت به جای سیستم متمرکز سوهارتویی، در نتیجه اجماع نخبگان، بر اسلام سیاسی میانه رو و مخالفت با اسلام سیاسی نظامی و تندرو در کشور تاکید نمود. چهار دولت دوره اصلاحات اندونزی نیز با توجه به منازعه قدیمی اسلام گرایی و ملی گرایی و سابقه تشکیل حکومت اسلامی مثل دهه 50 در کشور با تاکید بر اسلام سیاسی میانه رو و مدیریت این مهم در کلیه اقشار اندونزی بویژه ایجاد اجماع در نخبه گان کشور به مقابله با اسلام سیاسی تندرو و به ویژه پس از حادثه 11 سپتامبر 2001 رفت و در سیاست خارجی خود بر همین اساس با اعلام هماهنگی اسلام با دموکراسی و مدرنیته سعی در افزایش قدرت ملی نمود؛ که حاصل آن استقبال جامعه جهانی از جمله آمریکا و کشورهای غربی شده و مدل اسلام سیاسی میانه رو اندونزی را صدای جهان اسلام دانسته و خواستار میانجیگری آن کشور در مناقشات خاورمیانه شدند. توان اقتصادی اندونزی مولفه اساسی دیگر در تغییر جایگاه اندونزی در نظام بین الملل است که توسط موسسات ارزیاب بین المللی مهم چون صندوق بین المللی پول، بانک جهانی، گلدمن ساچس، اکونومیست و... بعنوان یک اقتصاد برتر آینده جهان رتبه بندی شده و از نگاه بانک جهانی، اندونزی تا سال 2025 جزء 6 اقتصاد نوظهور دنیا نیمی از رشد جهان را ایجاد خواهد کرد. شاهد دیگر بر این تغییر جایگاه، عضویت اندونزی در گروه 20 به دلیل همگرائی اقتصادی آن کشور با اقتصاد جهانی است که تاثیرات مهمی فراتر از مرزهای خود یافته است و گروه 7 به دلیل توان اقتصادی و به نمایندگی از جنوب شرقی آسیا، اندونزی را برای مدیریت اقتصاد جهانی به همکاری دعوت کرده است.