نام پژوهشگر: مالک رحمانی خلیلی
مالک رحمانی خلیلی سید کاظم بیدکی
سرطان ریه، شایعترین سرطان در سراسر جهان بشمار می آید و سالیانه تقریبا 6/1 میلیون نفر درجهان به سرطان ریه مبتلا میگردند. طی مطالعات انجام شده در دو دهه اخیر دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که در سلولهای سرطانی یکسری تغییرات اپیژنتیک رخ میدهد که در سلولهای سالم این تغییرات یا به کل مشاهده نمیشود و یا به میزان ناچیز اتفاق میافتد. از این دست تغییرات اپیژنتیک میتوان به متیلاسیون اشاره کرد. پروسه متیلاسیون در قسمتهای مختلفی از ژنوم به طور طبیعی رخ میدهد. اما در بخشهای خاصی مانند پروموتر ژنهای سرکوبگر تومور فقط در شرایط سرطانی رخ میدهد. ژن apc (adenomatous polyposis coli) جزء ژنهای سرکوبگر تومور به حساب می آید. مکانیسم اثر این ژن، برای نخستین بار در تحقیقاتی که روی بیماری سندروم پولیپ روده ی بزرگ انجام گرفت، آشکار گردید. پروتئین تولید شده توسط این ژن با خاصیت مهارکنندگی که بر روی پروتئین دیگری به نام بتا-کاتنین که در مسیر wnt نقش تحریک کنندگی تقسیم سلولی را دارد باعث مهار تقسیم سلولهای سرطانی میشود. در تحقیقی که در شرکت توفیق دارو انجام پذیرفته یکی از آخرین تکنیک های qmspیعنی methylight به کمک real-time pcrبه منظور شناسایی میزان متیلاسیون در ژنapc استفاده شده است. در این تحقیق 96 نمونه مورد بررسی قرار گرفته است، 70 نمونه بافت ریه آن به دو صورت جراحی و برونکوسکوپی از بیمارستان مسیح دانشوری اخذ شده است، از کل70 نمونه، 58 مورد به عنوان جامع? سرطانی و 12 مورد به عنوان جامعه غیرسرطانی ریه در نظر گرفته شده است و 26 نمونه از لکوسیت افراد سالم به عنوان جامعه کنترل شاهد انتخاب گردید. برای استخراج dna از کیت qiaamp dna mini و برای تیمار با بیسولفیت سدیم از کیت epitectbisulfite استفاده شده است. از 58 نمونه تومورال ریه، در 28 مورد (2/48 درصد)، از 12 نمونه غیرسرطانی ریه، در 3 مورد (25 درصد) و از 26 نمونه لکوسیت افراد سالم، در 2 مورد (7/7 درصد) متیلاسیون پروموتر ژن apcگزارش مثبت شده است. با توجه به نتایج بدست آمده میتوان نتیجه گرفت که بین متیلاسیون ژن apc و سرطان ریه رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. این نتایج نشان میدهد که میتلاسیون ژن apc در شناسایی نمونه های بافتی سرطان ریه که از طریق جراحی اخذ شده است؛ (به خصوص در ncslcها) بسیار موثر است ولی نمیتواند تمامی انواع تومورهای ریوی را پوشش دهد.