نام پژوهشگر: شیما پاپری ثابت
شیما پاپری ثابت غلامحسین خواجه
علف کش آترازین یکی از مهمترین آلاینده های اکوسیستم های آبی است. پایش سطح آلودگی اکوسیستم های آبی با این ترکیبات از اهمیت به سزایی برخوردار است. سلامت آبزیان می تواند شاخص زیستی مناسبی برای پایش آلودگی آب های سطحی باشد. از اینرو در این مطالعه به بررسی سمیت مزمن این علف کش به عنوان یک آلاینده اکوسیستم های آبی، بر فاکتورهای خونی و آنزیم های سرمی ماهی کپور علف خوار (ctenopharyngodon idella) پرداخته شده است. بدین منظور فاکتورهای خونی شامل: هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول های قرمز و اندیس های گلبولی شامل mch، mcv، mchc، شمارش تام و تفریقی گلبول های سفید و فعالیت آنزیم های سرمی شامل alp، alt، ast و ldh در روزهای 0، 10، 20 و 30 پس از قرار گرفتن ماهی کپورعلف-خوار در معرض سمیت مزمن 3، 6 و 15 میلی گرم در لیتر آترازین، اندازه گیری شده است. نتایج نشان داد که اکثر فاکتورهای خونی و برخی آنزیم های سرمی تحت تأثیر سمیت مزمن با آترازین قرار گرفتند، به طوری که میزان هموگلوبین، هماتوکریت و تعداد گلبول های قرمز در تیمار 6 و 15 میلی گرم در لیتر آترازین در اکثر روزهای نمونه گیری نسبت به گروه شاهد کاهش پیدا کرد (05/0p<). با این حال در میزان هماتوکریت در تیمار 3 میلی گرم در روز 30 افزایش معنی داری مشاهده شد (05/0p<). در مورد شاخص های خونی وابسته به گلبول های قرمز شامل: mch و mchc تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد (05/0p>)، البته در مورد mcv در روز 20 و 30 در اکثر غلظت ها افزایش معنی داری مشاهده شد (05/0p<). شمارش گلبول های سفید خونی اختلاف معنی داری در گروه ها نداشت (05/0p>)، اگرچه تعداد هتروفیل ها و لنفوسیت ها به ترتیب افزایش و کاهش معنی داری در غلظت 15 و 3 میلی گرم در لیتر آترازین در اکثر دوره ها نشان دادند (05/0p<) سمیت مزمن آترازین اثر معنی داری بر میزان فعالیت آنزیم های alt، ldh و alp نداشت (05/0p>)، هرچند که میزان فعالیت آنزیمast در غلظت 15 و 6 میلی گرم در لیتر آترازین تغییرات معنی داری نشان داد (05/0p<). در مجموع با توجه به کاهش معنی دار (05/0p<) هموگلوبین ، هماتوکریت و rbc در اکثر گروه ها و مراحل نمونه گیری، می توان نتیجه گرفت که این سم بر روند خون سازی بافت های خون ساز ماهی کپور علف خوارتأثیر سوء داشته است.