نام پژوهشگر: سعید شجاعی جشوقانی

رئالیسم اجتماعی در سینمای دهه ی80 ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده سینما و تئاتر 1392
  سعید شجاعی جشوقانی   حمید دهقانپور

رئالیسم اجتماعی به عنوان شیوه ای برای نمایش مشکلات و معضلات اجتماعی در سینما هم گام با سایر جنبش های ادبی و هنری مورد استفاده قرار گرفت. یکی از مهم ترین این نوع سینما نئورئالیسم ایتالیا بشمار می آید، به گونه ای که می توان ریشه ی بسیاری از فیلم های رئالیسم اجتماعی را فیلم ها ی نئورئالیسم ایتالیا دانست. سینمای ایران نیز از اواخر دهه ی40 تحت تأثیر نئورئالیسم ایتالیا قرار گرفت و با مهیا شدن شرایط و شکل گیری موج نو، در زمینه ی تولید این فیلم ها گام برداشت که تا امروز هم ادامه داشته اما در طول این سال ها تغییر و تحول هایی یافته است. سینمای اجتماعی دهه ی80 یکی از مهم ترین این دوره ها است که ظهور فیلمسازانی نظیر اصغر فرهادی سبب شکل گیری سینمای اجتماعی متفاوتی شده که البته ریشه های آن به نئورئالیسم باز می گردد. به دلیل اهمیت شناخت ویژگی ها و شاخصه های این سینما و چگونگی شکل گیری آن، در این پروژه تلاش بر این بوده که ویژگی های سینمای اجتماعی پدید آمده، بویژه آثار فرهادی شناخته شده و عناصر سبکی وی و شباهت ها و تفاوت های آن با سینمای نئورئالیسم ایتالیا مورد بررسی قرار گیرد. از این رو این پروژه با بررسی تاریخچه ی رئالیسم اجتماعی و سیر حرکت آن در سینمای جهان و رسوخ آن در سینمای ایران، این مقوله را تا سینمای دهه ی80 دنبال نموده و آثار فرهادی را به عنوان یکی از مهم ترین سینماگران این نوع سینما مورد کنکاش قرار داده است. تشخیص هویت این نوع سینما و به علاوه شناخت تفاوت ها و شباهت ها و به طور کلی فیلم های اصغر فرهادی با آثار دیگر و بویژه ریشه یابی در نئورئالیسم، موجب شناخت بهتر این سینما و دلایل موفقیت های چشمگیر آن خواهد شد.