نام پژوهشگر: نعیمه محتشمی
نعیمه محتشمی سهیلا ابراهیمی
محققین در جوامع مختلف همسو با دیگر افراد جامعه دغدغه تامین غذای مورد نیاز جامعه را دارند.لذا بخشی از تحقیقات خود را معطوف به این موضوع می نمایند.اطلاع از وضعیت پیدایش و عملکرد سیستم نورواندوکرین منتشر به عنوان بخشی از سستم عصبی لوله گوارش که مستقل از سیستم اعصاب مرکزی فعالیت می کند می تواند به منظور دستیابی به بهترین فورمولاسیون غذا برای بچه ماهی هایی که در آینده بخشی از خوراک جوامع بشری را تامین می کنند بسیار کمک کننده باشد. لذا در این تحقیق با استفاده از تکنیک رنگ آمیزی گریملیوس ردیابی پیدایش سلولهای سیستم مذکور در دیواره لوله گوارش ماهی قزل آلای رنگین کمان در مراحل مختلف چشم زدن، 5، 10، 25و 60 روز پس از تفریخ، در مراحل ابتدایی رشد بچه ماهی که با غذای دستی توسط پرورش دهندگان تغذیه می شود انجام پذیرفته است.جهت بررسی زمان پیدایش و آغاز فعالیت فیزیولوژیک سلولهای سیستم نورواندوکرین منتشر در بخشهای مختلف لوله گوارش ماهی اعم از مری،معده و روده ها از 5 مرحله رشد ماهی نمونه گیری شدو پس از ثبوت در محلول فرمالین بافره 10%عکسبرداری و تشریح شد و از موقعیت لوله گوارش و میزان ذخیره زرده عکسبرداری شد و از نواحی مختلف لوله گوارش نمونه های یک سانتیمتری گرفته شد که بعد از پاساژ بافتی ،از قالبهای پارافینی مقاطع 5 میکرونی به صورت سریال تهیه شد و به دو روش هماتوکسیلین و ائوزین و روش گریملیوس رنگ آمیزی شد. نتایج نشان داد که که در مرحله چشم زدن و 5 روز پس از تفریخ لوله گوارش لوله مستقیم و بدون پیچ خوردگی است اما به تدریج طی مراحل بعدی در 10، 25 و 60روزگی پیچ خوردگی و طول آن افزایش می یابد و نواحی آناتومیک معده و روده به راحتی از یکدیگر قابل تشخیص می شود.توده زرده ذخیره ای همچنان تا 60 روزگی هر چند اندک باقی می ماند و مورد استفاده بچه ماهی قرار می گیرد و این در حالی است که تغذیه اگزوژن نیز انجام می شود.سلولهای نورواندوکرین که در رنگ آمیزی گریملیوس سیاه رنگ تا قهوه ای تیره می شوند از مرحله 10 روزگی به بعد در اپیتلیوم لوله گوارش در ناحیه معده و روده مشاهده گردید اما در مری دیده نشد.همچنین در لایه آستر مخاط و حتی در طبقه عضلانی دیواره لوله گوارش در نواحی مختلف معده و به ویژه روده، سلولهای پراکنده از سیستم نوروآندوکرین منتشر مشاهده گردیداما نوع منتشر و غیر نورونی آن محدود به اپیتلیوم است. لذا به نظر می رسد سلول های سیستم نورواندوکرین منتشر در دیواره لوله گوارش بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان در تنظیم فعالیت فیزیولوژیک این دستگاه و کنترل فعالیت های آن به صورت موضعی و بدون دخالت سیستم عصبی نقش به سزایی داراست.