مالاریا یکی از مسائل مهم بهداشتی در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. گسترش سویه هایی از انگل که نسبت به درمان با داروهای ضد مالاریایی مقاوم هستند، بر نیاز فوری برای استفاده از واکسن مالاریا، به عنوان ابزاری برای پیشگیری و کنترل بیماری، تأکید می کند. آنتی ژن رأس غشایی- 1 (ama-1) پلاسمودیوم فالسیپاروم یکی از مهم ترین کاندیدهای واکسن مرحله خونی مالاریا است که تحت بررسی می باشد، اما تغییرات نوکلئوتیدی متعددی در ژن ama-1 در میان ایزوله های مختلف پلاسمودیوم فالسیپاروم (p. falciparum) شناسایی شده اند که ممکن است موجب فرار انگل از سیستم ایمنی میزبان شوند و مانعی برای تولید یک واکسن موثر باشند. پژوهش حاضر اولین مطالعه آنالیز مولکولی توالی کامل ژن pfama-1 ایزوله های کلینیکی p. falciparum ایرانی در منطقه آندمیک جنوب شرقی کشور است که می تواند در طراحی واکسن کارآمد منطقه ای براساس آنتی ژنama-1 پلاسمودیوم فالسیپاروم (pfama-1) به منظور برنامه حذف مالاریا در ایران مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه، نمونه های خون 66 بیمار آلوده به انگل پلاسمودیوم فالسیپاروم، در مرکز بهداشت شهرستان چابهار، برای انجام آزمایش جمع آوری شد. dna نمونه های خون جمع آوری شده استخراج شد و ژن ama-1 پلاسمودیوم فالسیپاروم (pfama-1)به وسیله پرایمرهای اختصاصی توسط واکنش pcr تکثیر شد و در 21 نمونه، جهت آنالیز مولکولی مورد توالی یابی قرار گرفت. توالی های به دست آمده، با دیگر توالی های کامل ژن pfama-1 از سایر مناطق آندمیک مالاریا در جهان که در genbank در دسترس هستند، مقایسه شد. بر اساس نتایج به دست آمده در این پژوهش، 10 فرم آللی منحصر به فرد (accession no. kc413989–kc413999.) در ژن ama-1 ایزوله های پلاسمودیوم فالسیپاروم ایرانی یافت شد. بعلاوه نتایج تنوع محدود آنتی ژنیک را در ژن pfama-1 ایزوله های ایرانی نشان می دهد و بنابراین می توان از pfama-1در طراحی ساختار واکسن های چند ظرفیتی استفاده نمود. واژه های کلیدی: مالاریا، پلاسمودیوم فالسیپاروم، واکسن، تنوع ژنتیکی، آنتی ژن رأس غشایی -1.