نام پژوهشگر: مهدی سرپرست صید محمدخانی

ارزیابی اثر توالی زمانی کشت گیاه تاغ بر برخی از شاخص های موثر بر فرسایش پذیری خاک سطحی، منطقه مورد مطالعه شهرستان تایباد، استان خراسان رضوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده مرتع و آبخیزداری و شیلات و محیط زیست 1392
  مهدی سرپرست صید محمدخانی   حمید رضا عسگری

ما‎سه‎های روان، بزرگترین مانع توسعه پایدار در نواحی خشک و نیمه‎خشک ایران است و موثرترین راه حفظ و بهبود توسعه‎ی پایدار، اصلاح و بازیابی پوشش گیاهی در این نواحی است. با توجه به وجود ماسه زار های احیا شده در منطقه ی بیابانی تایباد در طی توالی زمانی، میزان تغییرات برخی از ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی و شاخص‎های فرسایش‎پذیری خاک سطحی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 5 سایت متفاوت بر اساس سن کشت تاغ ( ساله 41، 28، 19 و 11 و یک سایت شاهد (بدون کشت تاغ)) انتخاب شدند. با توجه به افزایش قدمت کاشت تاغ، نتایج نشان دهنده‎ی 24% کاهش در مقدار شن، 14% و 8% افزایش به ترتیب در مقدار سیلت و رس است. جرم مخصوص ظاهری نیز از 57/1 به 37/1 گرم بر سانتیمتر مکعب کاهش یافت. حداکثر میانگین وزنی قطر خاکدانه‎ها مربوط به سایت 41 ساله و برابر با 48/2 میلیمتر و حداقل آن مربوط به سایت شاهد و برابر با 85/0 میلیمتر است. بیشترین مقدار اسیدیته و سدیم قابل جذب در سایت 41 ساله (4/8،3/17 قدیمی ترین سایت از لحاظ کشت) و کمترین مقادیر آن در سایت شاهد (39/7، 92/3 بدون احیای پوشش) است. بیشترین مقدار شوری نیز در سایت 41 ساله (ms/cm 694/0) و کمترین مقدار آن در سایت شاهد (ms/cm 334/0) است. مقدار کلسیم کربنات و کربن آلی و ازت به ترتیب به 6/0 ، 24/0 و 02/0 درصد رسید. بیشترین مقدار ترسیب کربن برابر با 5/15 تن در هکتار (در سایت 41 ساله) بود. از آنجا که تاغکاری باعث افزایش خطر شور و سدیمی شدن خاک، کاهش نفوذپذیری خاک (که به تبع آن افزایش وقوع سیلاب در منطقه را سبب شده است) شده است، لذا برغم تاثیرات مثبت آن بر کاهش فرسایش بادی و حفاظت خاک بهتر است تا نسبت به جایگزین نمودن آن با سایر گونه های مقاوم و بومی مطالعاتی صورت گیرد.