نام پژوهشگر: سعیده درستکار
سعیده درستکار علی دادخدایی
خشکی از جمله ویژگی های بارز جغرافیایی کشور ایران و محدود کننده ی تولید موفقیت آمیز محصولات کشاورزی می باشد. بنابراین تولید و معرفی ارقام پرمحصول و مقاوم به خشکی آخر فصل، یکی از راهکارهای موثری است که در تلفیق با سایر روش-های مدیریت کم آبی می تواند تاثیر پدیده خشکی را به حداقل برساند. لذا به منظور شناسایی و معرفی بهترین ژنوتیپ ها از لحاظ مقاومت به تنش خشکی، 34 ژنوتیپ بومی به همراه دو رقم شاهد، شیراز و کراس بولانی در دو سال زراعی 90-89 و 91-90 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در منطقه باجگاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش به صورت طرح کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی، که در آن رژیم آبیاری (آبیاری مطلوب و قطع آبیاری) به عنوان فاکتور اصلی در سه تکرار و ژنوتیپ ها به عنوان فاکتور فرعی بودند اجرا شد. قطع آبیاری در زمانی که به طور متوسط 50 % از ژنوتیپ ها به گل رفتند اعمال شد. عملکرد، صفات فیزیولوژیک و معیارهای بیوشیمیایی اندازه گیری شد. معیارهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیک به ترتیب افزایش و کاهش نشان دادند و مشخص گردید آنزیم های آسکوربیک پراکسیداز، اسیدآمینه پرولین، محتوای رطوبت نسبی (rwc) و صفت طول و عرض برگ پرچم معیارهای مناسبی برای شناسایی ژنوتیپ های مقاوم از حساس بودند. با استفاده از این معیارها و همبستگی شاخص های تنش با عملکرد دانه، ژنوتیپ های شماره 8، 11، 17، 34 و 35 مقاوم و با عملکرد بالا در شرایط تنش تشخیص داده شدند. هم چنین وراثت-پذیری عملکرد و اجزای آن نشان داد که عملکرد دانه در هر دو شرایط تنش و بدون تنش تحت تاثیر ژنتیک بوده و کمتر تحت تاثیر محیط قرار گرفته، لذا در شناسایی ژنوتیپ های مقاوم و حساس تاثیر چشمگیری دارد.