نام پژوهشگر: رعنا فرزان
رعنا فرزان حمزه ایزدی
براساس آمار سازمان های بین المللی هر سال بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی توسط آفات در انبارها از بین می روند. برای مبارزه با آفات انباری به طور معمول از سموم تدخینی استفاده می شود، اما آگاهی از خطرات باقی مانده این سموم روی محصولات انباری و نیز افزایش مقاومت به این سموم اتخاذ یک روش مبارزه مناسب تر را ایجاب می کند. ترکیبات آفت کش با منشاء گیاهی به دلیل این که از نظر زیست محیطی مشکلات کمتری دارند و همچنین خطرات کمتر برای جانوران خون گرم می توانند جایگزین مناسبی باشند. استفاده از نانوذرات به عنوان آفت کش گزینه دیگری است که در این تحقیق به آن پرداخته می شود. نانوذرات سیلیکا و اکسیدمس به کار رفته در این بررسی با روش سونوشیمی و با استفاده از دستگاه التراسونیک تهیه گردیدند. برای انجام آزمایش، جیره غذایی حشرات با غلظت های مختلف آفت کش نیمارین و نانوذرات تیمار شد، سپس مراحل زیستی مختلف آفات داخل هر تیمار قرار داده شدند و مرگ ومیر حشرات بعد از مدت زمان معینی ثبت شد. برطبق نتایج حاصل از زیست سنجی روی بید غلات نانوسیلیکا در پایین ترین و بالاترین غلظت (150 و 650 پی پی ام) به ترتیب حدود 83/80 و 100 درصد مرگ ومیر ایجاد کرد، پایین ترین و بالاترین غلظت نیمارین (2000 و 5500 پی پی ام) به ترتیب حدود 67/31 و 67/76 درصد مرگ ومیر ایجاد نمود، در حالی که نانواکسیدمس حتی در بالاترین غلظت کشندگی مناسبی به همراه نداشت. همچنین میزان تلفات لاروهای 3 روزه شب پره آرد در اثر کاربرد نانوسیلیکا در پایین ترین و بالاترین غلظت (200 و 850 پی پی ام) به ترتیب حدود 5/27 و 33/78 درصد بعد از 21 روز ثبت شد. پایین ترین و بالاترین غلظت نیمارین (2500 و 7000 پی پی ام) به ترتیب حدود 17/44 و 33/93 درصد مرگ ومیر بعد از 21 روز در لاروهای شب پره آرد ایجاد نمود. بررسی اثر نیمارین بر شاخص های تغذیه ای لاروهای شب پره آرد نشان داد که این آفت کش اثرات ضدتغذیه ای بالایی روی لاروهای این آفت دارد. میزان تأثیر نیمارین و نانوذرات بر مرگ ومیر شپشه آرد کمتر از تأثیر آن بر شب پره های مورد آزمایش بود. مقدار lc50 نیمارین برای بید غلات 3659 پی پی ام، برای شب پره آرد 3144 پی پی ام (بعد از 21 روز) و برای شپشه آرد 4192 پی پی ام (بعد از 21 روز) محاسبه شد. lc50 نانوسیلیکا برای بید غلات 108 پی پی ام، برای شب پره آرد 518 پی پی ام (بعد از 21 روز) و برای شپشه آرد 1549 پی پی ام (بعد از 14 روز) محاسبه شد. براساس نتایج به دست آمده از این بررسی آفت کش نیمارین و نانوذرات سیلیکا از قابلیت نسبتاً مناسبی برای کنترل آفات انباری مورد آزمایش برخوردارند.