نام پژوهشگر: مسعود ماهانی پور
مسعود ماهانی پور غلامحسین دلجو
ارزیابی عملکرد، به مجموعه اقدامات و اطلاعاتی اطلاق می شود که به منظور افزایش سطح استفاده بهینه از امکانات و منابع، در جهت دست یابی به هدف ها، به شیوه ای اقتصادی، توام با کارایی و اثربخشی صورت می گیرد. مدل های مختلفی جهت ارزیابی عملکرد سازمان ها وجود دارد. از جمله این مدل ها، می توان به مدل efqm اشاره نمود. هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی عملکرد شهرداری رفسنجان و سیرجان بر اساس مدل efqm است. مدل efqm، ابزاری است که تصوری از عملکرد سازمان در 9 حوزه را ایجاد می کند که 5 معیار آن حوزه توانمندسازها شامل معیارهای رهبری، خط مشی و استراتژی، مدیریت منابع انسانی (کارکنان)، منابع و مشارکت، فرآیندها و 4 معیار آن حوزه شامل نتایج مشتری، نتایج کارکنان، نتایج جامعه و نتایج کلیدی عملکرد می باشند. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسش نامه استاندارد efqm است. روایی پرسش نامه نیز به علت استاندارد بودن و تایید از سوی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران دارای روایی لازم بود. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان و مدیران شهرداری های سیرجان و رفسنجان است. تعداد جامعه آماری شهرداری رفسنجان 211 نفر بود که تعداد نمونه آماری 65 به دست آمد. تعداد جامعه آماری سیرجان 290 نفر بود که تعداد نمونه آماری 101 به دست آمد. جهت تحلیل داده های تحقیق، از نرم افزار آماری spss استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در شهرداری رفسنجان بیشترین امتیاز به نتایج جامعه و دومین امتیاز به شراکت ها و منابع اختصاص یافته است و امتیاز نهم به نتایج مشتری اختصاص یافته است. در شهرداری سیرجان بیشترین امتیاز به نتایج جامعه، امتیاز دوم به شراکت ها و منابع و امتیاز آخر به نتایج مشتری اختصاص پیدا کرده است.در فصل اول به بررسی کلیات تحقیق پرداخته شده است. در ابتدا به بیان مساله و ضرورت ارزیابی عملکرد در سازمان ها اشاره شده است و مدل های مختلفی ارزیابی عملکرد مطرح شده است. در ادامه به بیان اهداف و سوالات تحقیق پرداخته شده است. مدل مورد استفاده تحقیق بر اساس مدل تعالی سازمانی می باشد. پرسشنامه مورد استفاده استاندارد می باشد. در انتهای فصل اول به معرفی جامعه آماری و تعریف واژگان کلیدی تحقیق پرداخته شده است.بهبود مستمر در دنیای کسب وکار هم چون دم و بازدم یک نیاز دایمی محسوب می شود. مجموعه تفکرات و توجهات اندیشمندان و متفکران حوزه مدیریت کیفیت جامع (tqm) در اوایل دهه 1990 در قالب مدل تعالی سازمانی efqm ، به صورت وحدت یافته و پیوسته متجلی گردید. این الگوی جامع که تعالی سازمانی را بر پایه مدیریت کیفیت طرح ریزی کرده است، نتیجه وحدت الگوها و رویکردهای مختلف متکثر قبل از خود، از جمله الگوهای دیگر تعالی سازمانی و جوایز کیفیت (شامل جایزه دمینگ و جایزه کیفیت مالکوم بالدریج) است. گزارش های منتشر شده حاکی از آن است که بیش از 20000 سازمان در اروپا از این مدل استفاده کرده اند. در فصل دوم به بررسی مبانی نظری و ادبیات تحقیق در زمینه ارزیابی عملکرد و معرفی مدل های موجود پرداخته شد. در بخش دیگر این فصل به پیشینه تحقیقات صورت گرفته در زمینه تحقیق حاضر اشاره شده است و در نهایت مدل تحلیل تحقیق، ابعاد و شاخص های مدل efqm معرفی شده است.در فصل سوم با مروری مختصر بر روش های تحقیق در علوم رفتاری با توجه به دو ملاک هدف تحقیق و نحوه گردآوری داده ها، متدولوژی این تحقیق معرفی و مشخص گردیده است. این تحقیق از نظر هدف از نوع کاربردی می باشد و طرح تحقیق آن، توصیفی–پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق عبارت از کارکنان شهرداری سیرجان و رفسنجان می باشد. نمونه آماری به صورت تصادفی از بین جامعه آماری انتخاب شدند. در طراحی ابزار سنجش، از پرسش نامه efqm استفاده شده است و جهت اطمینان از پایایی و روایی پرسش نامه، به علت استاندارد بودن پرسش نامه پایایی آن مورد تایید بود و هم چنین برای بررسی و اطمینان از روایی پرسش نامه از روش های روایی محتوا، بهره گرفته شده است. در تحلیل داده ها از تکنیک های آماری متناسب هم چون آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمون رتبه بندی میانگین بهره گرفته شده است. در فصل چهارم، ابتدا اطلاعات عمومی پاسخ دهندگان در موارد جنسیت، تحصیلات، سن و مدت ارتباط با سازمان بررسی شده و سپس به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته شده است. جهت تحلیل آماری از نرم افزار آماری spss استفاده شد. در آزمون فرضیات تحقیق تمام فرضیه های تحقیق، شامل فرضیه اصلی و 10 فرضیه فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحلیل داده های تحقیق نشان داد که در شهرداری رفسنجان رتبه اول به نتایج جامعه و رتبه دوم به شراکت ها و منابع اختصاص یافته است و رتبه نهم به نتایج مشتری اختصاص یافته است. در شهرداری سیرجان رتبه اول به نتایج جامعه، رتبه دوم به شراکت ها و منابع و رتبه آخر به نتایج مشتری اختصاص پیدا کرده است.در پایان هر فعالیت تحقیقی، محقق با توجه به آزمون فرضیات و رد یا قبول فرضیات باید نتایج کار را ارایه دهد. نتایج حاصل از فرضیات نیز اساس شکل گیری پیشنهادات برای انجام پژوهش هستند. می توان گفت که یکی از بخش های مهم پژوهش که در واقع می تواند راهی برای تبدیل نظریات به عمل برای کسب موفقیت در آینده باشد، ارایه نتیجه گیری های صحیح و پیشنهادات به جا و مناسب است. در فصل پنجم به جمع بندی نتایج و ارایه پیشنهادهای کاربردی پرداخته شد. در ابتدا به بیان خلاصه نتایج به دست آمده در فصل چهارم پرداخته شد. در ادامه به ارایه پیشنهادهای تحقیق بر اساس مولفه های تحقیق و فرضیه های تحقیق پرداخته شد و در پایان پیشنهادهای آتی برای محققان ارایه گردید.