نام پژوهشگر: الهه خالقی

امکان سنجی استفاده از عصاره ی صمغ گیاه انزروت برای تمیزکاری سطوح نقاشی های رنگ و روغن روی بوم با تکیه گاه پارچه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنر 1391
  الهه خالقی   عباس عابد اصفهانی

تمیزکاری نقاشی های رنگ وروغن از مراحل اصلی عملیات حفاظت و مرمت این آثار است. برای تمیز کردن آلودگی ها و چرکی های مختلفی که بر روی سطح نقاشی ها وجود دارند و نیز زدودن ورنی های کهنه ای که بایستی از روی سطح آن ها برداشته شوند روش ها و مواد مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از بعضی از این روش ها ممکن است برای خود آثار مخاطراتی به همراه داشته باشد، علاوه بر این که برخی از این مواد برای سلامت مرمتگران و حتی میحط زیست خطرناک هستند. از این رو یافتن روش ها و موادی که در عین تاثیرگذاری برای نقاشی ها کم خطر باشند، یک نیاز اساسی است. از سوی دیگر مواد طبیعی که در طب سنتی کاربرد داشته اند با توجه به این که در بسیاری از موارد برای سلامت انسان بی خطر هستند، در دسترس بوده و حتی در بسیاری از موارد استفاده از آن ها مقرون به صرفه است. انزروت صمغی است که علاوه بر کاربردهای طبی، در هنرهای سنتی مانند نگارگری نیز به عنوان بست مورد استفاده قرار می-گرفته و نیز برای پاک کردن اثر لکه های چربی از روی کاغذ توصیه می شده است. گردوغبار ، دوده و ورنی های کهنه عمده موادی هستند که نیاز به زدودن از سطح نقاشی ها دارند.آماده سازی یک ماده تمیزکننده با استفاده از عصاره صمغ انزروت برای زدودن این آلودگی ها می تواند پاسخگوی نیاز به ماده مناسب تمیزکننده باشد. چگونگی استفاده از عصاره ی صمغ گیاه انزروت به عنوان تمیزکننده ی آلودگی های روی نقاشی رنگ وروغن روی پارچه و نیز تاثیرات ناشی از استفاده از این ماده، در این پروژه بر روی نمونه ی موردی و نمونه های ساخته شده که پیرسازی زودرس بر روی آنها انجام شده است بررسی شد. بر اساس بررسی ها و آزمایش های انجام شده در این پژوهش محلول هیدروالکلیِ انزروت برای زدودن گردوغبار و دوده از سطح لایه های رنگ وروغن مناسب است ولی عصاره این ماده قادر به زدودن ورنی های ماستیک، دامار و روغن بزرک نبود. همچنین استحکام بخشی لایه های آسیب دیده رنگ وروغن در حین عملیات تمیزکاری با این ماده ممکن نیست.