نام پژوهشگر: نجمه درفشی
نجمه درفشی ستار عزیزی
تابعیت رابطه ای سیاسی معنوی است که شخص را با دولت معینی مرتبط می سازد.در اعطای تابعیت دو ضابطه در نظر گرفته می شود :اصل خون (تابعیت به واسطه ی نسب)و اصل خاک (تابعیت به واسطه محل تولد). در اعمال مطلق اصل خاک، اعطای تابعیت فقط به واسطه ی مکان تولد طفل و در اعمال مشزوط، علاوه بر آن ،وجود شروط دیگری نیز لازم است.رساله ی حاضر در صدد روشن نمودن زوایای اصل خاک است از آن جایی که در قانون تابعیت جمهوری اسلامی ایران از تاریخ تصویب(1313 شمسی) تاکنون تغییرات چندانی حادث نشده است، ضرورت انجام مطالعه ای تطبیقی در قوانین تابعیت دیگر کشورهاضروری است لذا در این رساله شیوه های گوناگون اعمال مطلق و مشروط اصل خاک در برخی نظام های حقوقی دنیا و همچنین نحوه ی اعمال اصل خاک و سیر تاریخی آن در نظام های حقوقی فرانسه و آمریکا و نیز جایگاه مادر ایرانی در انتقال تابعیت به طفل و ماده 976 قانون مدنی ایران و ماده واحده ی « قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج مادران ایرانی با مردان خارجی» مصوب 1385 نیز مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.بیان نظرات مختلف در این زمینه و تحلیل آنها محور اصلی پژوهش حاضر است.در این راستا نگارنده پس از تحلیل و تدقیق در منابع مختلف و با استناد به مواد مختلف قانون مدنی پیشنهاداتی را ارائه کرده است از جمله: 1-اصلاح بند4 ماده 976 قانون مدنی و درج شرط اقامت به مدت 5 سال قبل از 18 سالگی در ایران. 2-بایستی قانون تابعیت ایران دراین زمینه، همگام با تحولات عرصه ی بین المللی و حرکت در جهت تساوی حقوق زن و مرد ، تغییراتی اعمال نماید و برای مادر نقش موثر تری در انتقال تابعیت به فرزند قائل گردد.