چکیده : مثنوی یکی از امّهات کتب نظم فارسی می باشد که از گذشته تا حال مورد توجه طیف مخاطبان گوناگون بوده است و پژوهشگران بسیاری پیرامون مسائل مختلفی که در مثنوی وجود دارد از داستان گویی تا مسائل دیگر به آن پرداخته اند. اما تا به حال هیچ کتاب یا پایان نامه ای پیرامون مفهوم مردم گرایی و مردم گریزی نوشته نشده است. از این جهت این پژوهش برای نخستین بار و از دیدگاه علم ارتباطات به تبیین مولفه های مردم گرایی و مردم گریزی با توجه به مدل دیوید برلو پرداخته است. سوال اصلی این پژوهش این است که مولفه های مردم گرایی و مردم گریزی در مثنوی کدامند؟ و با توجه به این موضوع جامعه آماری این پژوهش دفتر اول و دوم مثنوی می باشد ، که از میان شش دفتر مثنوی به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است و روش پژوهش این تحقیق براساس روش تحلیل محتوا می باشد، که براساس آن به تجزیه و تحلیل شواهد، در دو دفتر مثنوی پرداخته است و با توجه به میزان فراوانی مقوله ها و مولفه های مردم گرایی و مردم گریزی به ارائه میزان فراوانی این مولفه ها پرداخته است. که در نتیجه گیری این پژوهش پس از بررسی و تجزیه و تحلیل این مولفه ها هیچ مولفه ای دال بر مردم گرا بودن مثنوی به دست نیامد و بیشترین آمار فراوانی دال بر مردم گریز بودن مثنوی در دو دفتر اول و و دوم می باشد.

کلید واژه: رمان- ادوارد سعید – استعمار – پسااستعمار – آل احمد – دانشور – محمود - چوبک