نام پژوهشگر: زهرا پیروای ونک
شیوا شهبانی سنگانی زهرا پیروای ونک
بیش از نود درصد مصرف داخلی روغن های خوراکی کشور از طریق واردات تأمین می شود. به این لحاظ لزوم برنامه-ریزی بلند مدت و منسجم با هدف نیل به خودکفایی در تولید روغن های خوراکی غیر قابل انکار خواهد بود. چندی است که گیاه کلزا به عنوان یک گیاه مناسب روغنی برای کشت در شرایط آب و هوایی کشور مورد توجه قرار گرفته است. از آنجایی که مطالعات صورت گرفته بر روی ارقام مختلف دانه کلزا در ایران به صورت جامع نبوده و همچنین اطلاعاتی در زمینه ژن دانه روغنی و ترکیبات شیمیایی روغنی آن موجود نبوده است در این تحقیق، به بررسی وجود ژن در 7 نمونه دانه روغنی کلزا به همراه ترکیب شیمیایی آنها پرداخته شده است. بخش اول که مربوط به شناسایی ژن می باشد، با استخراج به روش ctab آغاز و pcr توسط سه پرایمر طراحی شده به نام های nos، camv35sوnptii انجام شد. علی رغم بهینه سازی برنامه ترموسایکلر و انجام آزمایشات مکرر، از دو پرایمر اولیه به نتیجه ای نرسیده ولی nptii وجود ژن تراریخته را در 4 نمونه از واریته های کلزا را اعلام کرد. بخش دوم توسط روش های gc و tlc بر روی 7 نمونه از دانه های کلزا جهت شناسایی ترکیبات شیمیایی روغن دانه کلزا از نظر ترکیب اسید چرب و استرولی انجام گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از آن بود که تراریختگی نمونه ها تاثیری بر میزان ترکیبات اسیدی و استرولی آنها ندارد. حال آنکه جهت مشخص نمودن نمونه های تراریخته پیشنهاد به برچسب دار نمودن این اقلام جهت تفکیک آنها از دیگر نمونه ها توسط سازمان جهاد کشاورزی می گردد. همچنین ارائه پروتوکل مشخص و منفرد برای بررسی کلزا و محصولات مشتق شده وارداتی قبل از مصرف می تواند نقش بسزایی در کنترل این دانه و محصولاتش داشته باشد.