سخن و سیره ی امیرمومنان(ع) یکی از منابع مهم دینی است. از این رو پژوهش حاضر به تبیین جایگاه مصلحت در گفتار و رفتار امیرمومنان(ع) پرداخته است. از آنجا که از واژه مصلحت در طول تاریخ برداشت های صواب و ناصوابی شده است و عده ای از آن سوء برداشت کرده اند، از سخن و سیره امیرمومنان(ع) ضوابطی را در این زمینه می توان در نظر گرفت. به مصالحی مانند حفظ دین، وحدت مسلمین، حفظ نظام و تقدم اهم بر مهم به دیده قبول نگریسته شده است. و دسته دیگر از دید امیرمومنان(ع) جزء مصالح مردود تلقی شده؛ مانند مصلحت اندیشی بر ضد کرامت اخلاقی، ناسازگاری با عدالت، حفظ موقعیت و تضییع بیت المال مسلمانان، که آن حضرت بر اساس شرایط و اصول مشخصی با این دسته مبارزه کرد. در فصل آخر این پژوهش مصلحت سنجی های آن حضرت، چه در وقایع قبل از خلافت مانند بیعت و همکاری با خلفا و چه در وقایع بعد از خلافت در زمان زمامداری مانند برخورد با سنت های جاهلی، احیای سیره ی نبوی و توجه به مصلحت، مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته است. البته مطالعه رفتار و مواضع امیرمومنان} حاوی نکات مهم و برجسته ای است که تحلیل و تجزیه آن، بدون توجه به ظرفیت های موجود جامعه آن روز ما را دچار ذهن گرایی و وهم در سنجش خواهد کرد. لذا کشف و شناخت این ظرفیت ها، هر چه بیشتر به گذشته برگردد، دشوارتر خواهد بود.