موضوع کتاب: موضع گیریهای حضرت علی در رابطه با خلفاء سه گانه. هدف مولف: در این کتاب این است که برخوردهای امام با خلفا را تبیین کند زیرا در این رابطه افراط و تفریطهای فراوانی رخ داده است، برخی چنان افراط کرده اند که امام را بازوی اجرایی حکومت خلفا دانسته اند و از طرف دیگر برخی چنان تفریط کرده اند که امام را قاتل خلیفه سوم قلمداد نموده اند. مولف محترم در اول کتاب یک مقدمه را ذکر کرده اند که در او اوضاع سیاسی اجتماعی اواخر عمر پیامبر را بررسی کرده و شخصیت و عملکرد امام را در زمان پیامبر بیان کرده اند. این کتاب مشتمل بر شش فصل است. فصل اول: امیرالمومنین و رهبری پس از پیامبر در این فصل چهار گفتار ذکر کرده که مطالب ارزنده و راه گشا دارد. گفتار اول: موضع گیریهای امام در برابر جریان سقیفه. گفتار دوم: استدلالهای امام بر برتری خود برای رهبری امت اسلامی. گفتار سوم: انتقادهای امام بر خلفا. گفتار چهارم: سکوت امام در برابر حکومت خلفا و علل آن. یکی از علتهای حفظ وحدت مسلمین برای بقای اسلام و ترویج آن را ذکر نموده است. مراد از سکوت امام این نیست که حضرت هیچ اقدام برای پس گرفتن خلافت خود نکرده باشد بلکه حضرت در این راستا فقط قیام مسلحانه نکرد تا وحدت مسلمین حفظ شود و دین اسلام از گزند دشمنان داخلی و خارجی ایمن باشد. در فصل دوم: کمکهای فکری امیرالمومنین به خلفا سه گانه- خلفای به امام مشورت میکردند و در مشکلات از امام کمک میخواستند و در قبال آن نادانی و عجز خود را بروز می دادند بیان نموده است. در فصل سوم: حمایت امیرالمومنین در عصر خلفای. خلفا بخاطر امر به معروف بر اصحاب پیامبر ظلم می کردند و امام از آنان حمایت می کردند. در فصل چهار- مسئولیت پذیری امام و یارانش از طرف خلفا را بیان نموده است. وسعت فکر امام قابل تصور نیست. هنگامی که لشکر مرتدین خود را برای حمله به مدینه آماده کردند خلیفه اول از امام میخواهد حفاظت از گذرگاههای اصلی مدینه را برای دفاع از اسلام و مسلمین بر عهده بگیرند حضرت این پیشنهاد را پذیرفت. در فصل پنجم: امام و اجرا نمودن حدود الهی را توضیح داده است. در فصل ششم مخالفت امام با بدعتهای پدید آمده در عصر خلفا تحریم حج تمتع توسط خلیفه دوم، تحریم ازدواج موقت اقامه نماز تمام در سفر توسط خلیفه سوم بیان شده است. مولف محترم در آخر کتاب منابع و ماخذ را بیان کرده اند که بیشترشان از منابع اولیه اهل سنت می باشند.

این رساله پژوهشی است پیرامون قصه و شرح حال راه یافتگان به تشیع توسط ائمه از عصر امام صادق تا پایان غیبت صغری که از منابع معتبر حدیثی و تاریخی مورد پژوهش و تحقیق قرار گرفته. نویسنده پس از تحقیق و پژوهش فراوان در شرح حال راه یافتگان به این مطلب دست یافته که افراد و اشخاص فراوان- که دارای گرایش های مختلف غیراسلامی و غیرشیعی بودند-توسط ائمه اطهار از ضلالت و گمراهی، بی دینی، شرک و بت پرستی، یهودیت و نصرانیت و مخالفان و معاندان ائمه، نجات یافته، و در برخورد و ملاقات و گفتگو با ائمه اطهار به اسلام و صراط مستقیم هدایت شده و بعضا در زمره یاران و اصحاب خاص ائمه قرار گرفته اند و بعضا به شهادت رسیده اند.

یهودیان یکی از گروه های دینی مهم در شبه جزیره عربستان بودند که پس از ظهور اسلام، همواره با مسلمانان درگیر بوده و میان ایشان تنش های دایمی وجود داشت. پس از رحلت رسول خدا (ص) یهودیان با توجه به عدم کارآیی روش های پیشین، شیوه های نوینی را به کار گرفتند تا بتوانند با نفوذ فرهنگی در میان مسلمانان، به مبارزه خود ادامه دهند. پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای، تلاش کرده تا مناسبات یهودیان و مسلمانان را در محدوده زمانی پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) تا پایان خلافت امویان، تحلیل کند. یهودیان در زمان خلفای سه گانه از آزادی نسبی برخوردار بودند و به همین دلیل به نشر خرافات در میان مسلمانان پرداختند. در این زمینه کعب الاحبار از جایگاه ویژه ای برخوردار بود، تا جایی که عمر از او تقاضای موعظه می کرد. او در زمان خلیفه سوم به چنان منزلتی دست یافت که توانست بر مسند فتوا و قضاوت تکیه بزند. عثمان نیز برای تصرفات بی جای خود در بیت المال، از او اجازه می گرفت. اما در زمان حکومت امام علی(ع) ، داستان سرایی یهودیان که از زمان عمر رواج یافته بود ممنوع گردید، و با نشر خرافات و اسرائیلیات به شدت برخورد می شد. یهودیان مجبور شدند تا مرکز فعالیت خود را به شام منتقل نمایند. آن ها در زمان حکومت معاویه، بار دیگر به تفاسیر نادرست قرآن و جعل حدیث روی آوردند. یکی از ثمرات تلاش های کعب الاحبار، پرورش شاگردانی همچون ابوهریره است که تعداد بی شماری از احادیث را جعل نموده، اما نزد اهل سنت از جایگاه والایی برخوردار است. بدین ترتیب، یهودیان که پیش از اسلام با کنترل بازار عکاظ و مشاغل خاص، از نفوذ زیادی در میان اعراب برخوردار بودند، و با ظهور اسلام تمام مناسبات فرهنگی و اقتصادی خود را از دست رفته می دیدند، در اثر اقداماتی که پس از رحلت رسول خدا (ص) انجام دادند، بار دیگر موفق شدند که فرهنگ و آموزه های خود را در جامعه اسلامی رواج دهند.

تأسیس و پایه گذاری حکومت اسلامی، توسط پیامبر اسلام (ص) که به هجرت آن حضرت از مکه به {یثرب سال جهاردهم بعثت} مدینه انجامید. در اولین روزهایی استقرار آن حضرت در مدینه، سازمان دهی جامعه اسلامی بر اساس فلسفه سیاسی و ارزشهای حاکم بر حکومت اسلامی یعنی تقوی، برادری، برابری و عدالت اجتماعی ایجاد شد. بعد از رحلت رسول خدا (ص) متاسفانه سرنوشت جامعه اسلامی و حکومت پیامبر (ص) بدست کسانی افتاد که نیاکانش به ضربات شمشیر اسلام نابود شده بود و خود آنها نیز که جانش را در خطر دیدن از روی اکراه و اجبار تسلیم شدن. اما به مرور زمان به فرموده حضرت علی (ع) اسلام را تسلیم خود کردند. نوشتاری که در پیش رو دارید، ابتدا مفهوم سیره و حکومت را از نظر لغت و اصطلاح مورد بررسی قرار داده و سپس بخش دوم به شرائط حاکم اسلامی، و بخش سوم به صفات و شایستگیهای اخلاقی حاکم اسلامی، بخش چهارم وظائف حاکم اسلامی را از نظر آیات و روایات و سیره پیامبر اسلام (ص) مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم، در بخش اول، به پیدایش حکومت اموی {شاخه سفیانی و مروانی} و تعریف اجمالی خلفای مروانی پرداخته شده است. در بخش دوم، مناسبات میان بنی امیه و بنی هاشم در دو مورد قبل از اسلام و بعد از اسلام مورد بررسی قرار گرفته، در فصل سوم، عملکرد جریانات فرهنگی و اجتماعی خلفای مروانی با توجه به سیره پیامبر اسلام (ص) در زمینه هایی مختلف آغاز بحران فرهنگی، بعد از رحلت رسول خدا (ص) مهمترین دلیل خلفاء بر منع احادیث پیامبر اسلام (ص) تدوین احادیث نبوی در نزد شیعیان، نقد این دلیل فرهنگ سازی جدید، بازگشایی درهای اسرائیلیات سنت قرار دادن سب حضرت علی (ع)، فضائل تراشی برای خلفاء، ساخت کعبه جدید، عقائد جدید، حرمت شکنی رسالت، برتری مقام خلافت، نقد و بررسی این عملکردها، در سیره پیامبر اسلام (ص) شخصیت حضرت علی (ع) در آیات و روایات و.. پرداخته شده است. چهارمین فصل، در زمینه عملکرد سیاسی و اقتصادی، حاکمان مروانی، در رابطه با سیاست به انزوا کشاندن اهلبیت پیامبر اسلام (ص)، برخورد با زائران امام حسین، قتل عام پیروان اهلبیت، جلوگیری از فضائل اهلبیت، اهانت به قرآن، تعصبات نژادی، بذل و بخشش بیت المال، برای دستیابی به اهداف سیاسی، عبدالملک بن مروان هنگامیکه ابن زبیر را به حرم امن الهی پناه برده بود به قتل رسانید، سرآن را همراه کیسه های زر در میان پیروانش پرتاب کرد، مصرف بیت المال برای ترویج فساد در حالیکه توده مردم به فقر شدید اقتصادی بسر می بردند برپایی جشن های بزرگ ابتذال، سرازیر شدن بیت المال در جیب شعرا، و آواز خان های فاسق، خلفاء و عاملان اموی برای دستیابی به پول و ثروت به ابتکارات جدید دست زدند و تا آنجا بر مردم فشار آوردند که تعداد زیاد از مردم از این اسلام برگشتن، سخن گفته شده است. در آخرین فصل درباره پیامدهایی مخرب این عملکردها، در سرنوشت مسلمانان اشاره شده است در پایان به نتایج بدست آمده از کل بحث اشاره شده است. والسلام

تحقیق حاضر بررسی شخصیت و عملکرد فردی، سیاسی، اجتماعی عبدالله معروف به (ابوبکر) از جاهلیت تا دوران خلافت را در بر گرفته و کارکرد مدت حیاتش را از زاویه های مختلف مورد نقد و بررسی داده است. فصل اول: زندگانی فردی و اجتماعی ابوبکر قبل از اسلام، فصل دوم: جایگاه اجتماعی و عملکرد ابوبکر در عصر رسالت، جایگاه اجتماعی ابوبکر در عصر خلافت، فصل چهارم: عملکرد سیاسی ابوبکر در ایام خلافت.

عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب بن هاشم پسر عموی پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) و از شاگردان امام علی(علیه السلام) و از بزرگان هاشمی و صحابه بزگواری است. تولد او در شعب ابی طالب در محاصره بودند سه سال قبل از هجرت در مکه بوده است، مادرش ام فضل و پدرش عباس بن عبدالمطلب است، ایشان تا سال فتح مکه در آنجا بود و بعد از هجرت از محضر پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) استفاده کرد تا جایی که پیامبر(صلی الله علیه وآله) در حق ایشان دعا فرمود، از او در عهد خلافت ابوبکر اقدام مهم و نقش بارزی نقل شده است و به همراه خاندان بنی هاشم مدافع امیرالمومنین علی(علیه السلام) بوده اما در عهد عمر هیچ منصبی نداشت اگرچه عمر از او در مجالس عمومی و خصوصی تجلیل می کرد و با او مشورت می کرد. و در مسافرت ها همراه خود می برد و ظاهراً ارتباط وی با عمر قوی بوده است. ابن عباس در عهد عثمان از اهمیت وافر برخوردار بوده اما عثمان نیز وی را هیچ منصبی نداد در بعضی از سال ها امر حج از طرف او بوده است. و در مقابل شورشیان از عثمان دفاع نکرده است و ابن عباس با عثمان نیز مناظرات و گفتگوها داشت که دال بر دفاع حق امیرالمومنین علی(علیه السلام) است، در دوره امام علی(علیه السلام) شخصیت عبدالله بن عباس بیشتر تجلی کرد و وی در امور مهمی حکومتی آن حضرت مشاور بوده و فعالانه در امور حکومتی همراه آن حضرت بوده و در سه جنگ جمل و صفین و نهروان همراه و هم رکاب آن حضرت بوده و از میمنه یا میسره از طرف آن حضرت در جنگ بوده و در جنگ جمل قبل از جنگ به رهبران ناکثین گفتگو داشت و بعد از جنگ جمل نیز به عایشه حکم امیرالمومنین علی(علیه السلام) را رساند که آماده حرکت به سوی مدینه شوید، همچنین بعد از جنگ جمل به طرف آن حضرت به والی بصره منصوب شد، همچنین وی در جنگ صفین فعالانه شرکت کرد، نزدیک بوده که لشکر امیرالمومنین غلبه کرد که شامیان کوفیان را فریب دادند و مسأله تحکیم پیش آمده و بنابر پیشنهاد امیرالمومنین علی(علیه السلام) وی از طرف آن حضرت باشند اما خود کوفیان قبول نکردند، و ابوموسی فریب عمروعاص خورده و لشکر به کوفه برگشت و خوارج پیدا شدند و در جنگ خوارج نیز ابن عباس شریک بوده و به خوارج گفتگوی نیز داشت و مدام در دفاع امیرالمومنین علی(علیه السلام)کوشا بوده است. عبدالله بن عباس در بیعت با امام حسن(علیه السلام) نقش ارزنده ای داشته و در تثبیت حکومت آن حضرت فعالیت کرده است. او در حاثه کربلا حضور نداشته است به خاطر عمر طولانی در ترویج حدیث و تفسیر نقش بسیار موثر داشته است و در همه این سال ها مدافع سرسخت امام علی(علیه السلام) بوده است. اهدافی که در این رساله دنبال می شود: الف ـ آشنایی با شخصیت عبدالله بن عباس. ب ـ عملکرد او در سال های خلافت خلفاء. ج ـ موقعیت او در دفاع از امام علی(علیه السلام). د ـ نقش او در ترویج حدیث و تفسیر.