در این پژوهش موضوع تواضع و تکبر در قرآن و حدیث مورد بررسی قرار گرفته که دارای پنج فصل می باشد. فصل اول مربوط به کلیات تحقیق است که در آن به تبیین تحقیق، پیشینه تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، روش تحقیق، سوالهای تحقیق، مفهوم شناسی تواضع و تکبر و واژه های آنها و جایگاه تواضع و تکبر در نظام اخلاقی اسلامی ذکر کرده ایم. در فصل دوم به اقسام و مصادیق تواضع و تکبر پرداخته شده است که من جمله تواضع و تکبر در برابر خداوند و مصادیق آنها و تواضع و تکبر پرداخته شده است که من جمله تواضع و تکبر در برابر خداوند و مصادیق آنها و تواضع پیامبر اسلام در برابر مردم و مصادیق آنها را ذکر کردیم.اما در فصل سوم عوامل پیدایش تواضع و تکبر را بیان کردیم که از آنها و نیز توضیح مختصری می دهیم عوامل تواضع، شناخت فلسفه آفرینش، عبودیت و شکر به شاهد نعمت را بر اساس آیات و روایات مورد تحقیق قرار دادیم. اما در فصل چهارم: آثار تواضع و تکبر در زندگی اجتماعی و فردی از دیدگاه قرآن و حدیث مورد بررسی قرار گرفته که از آن جمله ارتباط به خدا و رفعت و بلندی در دانش به عنوان تواضع و جلب محبت مردم و ادب احترام به دیگران را و همچنین تکبر فردی و اجتماعی منوط از مقام ولایش و محرومیت از علم و حکمت غیر ذلک در آیات و روایات بررسی کردیم. اما در فصل پنجم به روش ایجاد تواضع و از بین بردن تکبر که مشتمل بر این مطلب که روش علمی معرفت نفس و روش عملی آن را با تمسک به آیات و رویات بررسی کردیم نیز جمع بندی، نتیجه گیری، توصیه و پیشنهادات را در فصل فوق بیان نمودیم.

درفصل اول بخش اول:راجع به مفهوم شناسی و تعریف لغوی نشوز تحقیق و بررسی شده است.طبق دیدگاه لغت دانان و مفسران نشوز جمع"نشز" و در اصطلاح به معنای ارتفاع و بلندی زمین است.اما در مورد زوجین از آن جهت به کار می رود که از اطاعت یک دیگر خارج می شود و بالا می آید.اما در مورد زوجه به معنای خودبرتربینی و عصیان و سرپیچی از وظایف خود و به خشم آوردن شوهر است.و همینطور نشوز زوج به معنای آن است که زوجه را مورد ضرب قرار دهد و ترک همخوابی نماید.در اصطلاح فقیهان، عبارت است از:استنکاف و پرداخت نکردن نفقه زوجه،و ترک همسر و عدم اهتمام به امور زناشویی.در فصل دوم:به انواع نشوز پرداخته شده است که بر دو نوع است گاهی مربوط به زوجه و گاهی هم مربوط به زوج می شود.در فصل سوم به تمکین از دیدگاه فقیهان و قانون مدنی ایران اشاره شده است،((تمکین کامل آن است که تخلیه کند(آزاد گذارد)میان خود وشوهر بدون هیچ قید و شرط به دست شوهر بدهد))مگر در مواردی که شرعا و قانونا عذر داشته باشد مانند:ایام حیض و سفر حج واجب و مرض که مانع تمکین باشد.