پایان نامه حاضر، ماهیت و کیفیت مرگ را از منظر آیات قرآن کریم وصف کرده و حالات مختلف انسان ها در زمان احتضار، قبض روح و جدا شدن از حیات دنیوی را بررسی کرده، کیفیت سکرات موت برای افراد گوناگون و عوامل راحتی و سخت جان دادن آدمی را به صورت مشروح از منظر آیات و روایات شرح می دهد. نویسنده در هشت فصل ابعاد مختلف مرگ را بیان کرده است. در فصل اول مباحثی مقدماتی در مفهوم لغوی و اصطلاحی مرگ، تاریخچه آن، تفاسیر متفاوت از مرگ، حقیقت مرگ، رویکردهای مختلف فلسفی، کلامی، عرفی و قرآنی از ماهیت مرگ و عدمی یا وجودی بودن آن همراه با آرا و معتقدات سایر ادیان منعکس می شود. در فصل دوم به نسبت بین مرگ و حیات پرداخته، علت مرگ، فواید آن، رابطه جسم و روح با مرگ، حکمت و فلسفه مرگ، شباهت مرگ و خواب و ارتباط زندگی و مرگ را بیان می کند. در فصل سوم شباهت های مرگ و خواب و اختلاف آن ها با یکدیگر از لحاظ علمی، فلسفی و روایی تبیین گردیده است. در فصل چهارم و پنجم ضرورت ایمان به مرگ و حیات پس از آن، دیدگاه های مختلف ادیان، مراتب ایمان به مرگ و آثار این ایمان در تقویت یقین و اعمال صالح و آثار انکار حیات پس از مرگ نیز بیان می شود. در فصل ششم برخی علایم مرگ و احتضار، مانند دیدن ملایک مرگ، تب، ترس و کیفیت قبض روح افراد بررسی قرار شده است. در فصل هفتم سکرات مرگ و سختی های جان دادن و عوامل شدت و ضعف آن بر اساس بعضی اعمال دنیوی انسان ها به صورت مبسوط و با ادله قرآنی و روایی شرح داده می شود. فصل هشتم به چگونگی مردن افراد مومن و کافر، نحوه برخورد ملک الموت با آنان، پند گرفتن از مرگ، رابطه دنیا و آخرت و اوضاع آدمی پس از مرگ بر اساس آیات و روایات اختصاص دارد.

نویسنده در این نوشتار، طی سه فصل، به بحث درباره "عوامل تقویت کننده شخصیت فرد و اجتماع در جامعه اسلامی"، جایگاه اخلاق و عقیده در این زمینه و همچنین تبیین ارکان فردی، اخلاقی و اجتماعی جامعه اسلامی پرداخته است. در فصل اول، ضمن بیان معنای قوت، قدرت و شخصیت و ترسیم دیدگاه قرآن کریم در این زمینه، نسبت بین اسلام و ایمان بررسی گردیده است. تجزیه و تحلیل اصول و عوامل شخصیت، مانند عقیده، عمل، علم، عبادات و اقتدا به اولیای الهی، اشاره به عوامل تشکیل دهنده شخصیت فرد و جامعه از دیدگاهی عقلی، تربیتی، اخلاقی، قرآنی و روایی، از دیگر نکات مطرح شده در فصل اول می باشد. در فصل دوم، پس از تبیین مسأله تکوین شخصیت فرد از منظر نفسانی، عوامل آرامش نفس و موانع آن و معرفت نفس و نقش اعتقاد و عمل در تکوین و تقویت نفس انسانی تحقیق و پژوهش شده و در ادامه، مشکلات و مصایب دنیوی، توجه بیش از حد به مسائل دنیا، عنایت داشتن به مسایل مهم و مصایب بزرگ پیش روی انسان و کسب اجر و ثواب و تأثیر هر یک از آن ها در شخصیت انسان و نیز افزایش یا کاهش آرامش و اطمینان نفس او بحث و بررسی شده است. فصل سوم، از منظری اخلاقی به معرفی شخصیت انسان مسلمان پرداخته و به مفهوم اخلاق، رابطه بین دین و اخلاق، جایگاه اخلاق در دین اسلام اشاره نموده و سپس اهمیت اخلاق در تکوین شخصیت فرد و اجتماع و نقش عقاید در تقویت اخلاق و نیز شخصیت انسانی وی را از منظر قرآن و روایات تجزیه و تحلیل کرده است.