نام پژوهشگر: [email protected] یثربی
کمال متانت جهرمی رضا قاسمی فسایی
گیاه پالایی یکی از روش های نسبتا جدید آلودگی زدایی مستقیم است که طی آن از گیاهانی مانند ذرت برای زدودن آلودگی ها از خاک، رسوبات، آب های زیرزمینی و آب های سطحی استفاده می شود. به منظور بررسی اثر چهار اسید آلی بر گیاه پالایی سرب و نیکل توسط ذرت در یک خاک آهکی، دو آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی طراحی و اجرا شد. عنصر سرب از منبع نیترات سرب در سه سطح (10، 100، 400 میلی گرم بر کیلوگرم) برای آزمایش اول و عنصر نیکل از منبع نیترات نیکل در سه سطح (5، 50، 200 میلی گرم بر کیلوگرم) برای آزمایش دوم به کار برده شد. چهار اسید آلی (سیتریک اسید، مالونیک اسید، ساکسینیک اسید و اگزالیک اسید) در دو سطح (صفر و 10 میلی مول بر کیلوگرم خاک) در هر دو آزمایش مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد سرب و نیکل سبب کاهش معنی دار وزن خشک ذرت گردید. با افزایش سطوح سرب و نیکل به ترتیب جذب کل سرب و نیکل در اندام هوایی و ریشه به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین، کاربرد اسیدهای آلی جذب کل نیکل و سرب را در اندام هوایی و ریشه افزایش داد. از سوی دیگر، اثر افزایشی اسیدهای آلی بر غلظت سرب هم در اندام هوایی و هم در ریشه، ولی این اثر برای غلظت نیکل فقط در اندام هوایی مشاهده گردید. با افزایش سطوح سرب، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، جذب کل مس، غلظت و جذب کل آهن کاهش یافت. افزایش سطوح نیکل اثر معنی داری بر غلظت آهن و مس در اندام هوایی نداشت ولی وزن خشک اندام هوایی، غلظت و جذب روی در اندام هوایی و جذب کل مس را به طور معنی داری کاهش داد. شاخص جذب و فاکتور انتقال از ریشه به اندام هوایی تحت تاثیر کاربرد همه اسیدهای آلی، به جز مالونیک اسید برای سرب و ساکسینیک اسید برای نیکل، افزایش یافت.