نام پژوهشگر: محمدابراهیم محمدپورزندی
محمد شریفی منش عارفه فدوی اصغری
نیروگاه های سوخت فسیلی در صدر فهرست شرکتهای قابل واگذاری اصل 44 قانون اساسی قرار دارند. سرمایهگزاری بخش خصوصی در نیروگاهها مستلزم صرف منابع عمدهای بوده و انتخاب صحیح بهترین گزینه اهمیت ویژهای دارد. در این پژوهش روش فعلی ارزیابی و رتبهبندی نیروگاه های سوخت فسیلی موسوم به روش راندمان و رتبهبندی نیروگاهها با مدل پیشنهادی پژوهش یعنی رتبهبندی گزینههای تصمیم با کاربرد ترکیبی تکینکهای اقتصاد مهندسی و تکنیکهای تصمیمگیری چندمعباره مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور شش معیار مالی ارزش خالص فعلی، نرخ بازده داخلی، نرخ بازده حسابداری، شاخص سودآوری، دوره بازگشت سرمایه و معکوس دوره بازگشت سرمایه که با توجه به تحقیقات پیشین و نظر تحلیلگران و متخصصان می تواند بر تصمیم گیری سرمایه گذاران موثر باشد، مطرح شده است. داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه ها از منابع کتابخانهای شرکت توانیر و با توزیع پرسشنامه از یک نمونه شامل 30 نفر از متخصصین صنعت برق جمع آوری شده است. در مدل پیشنهادی این پژوهش شاخصهای اقتصاد مهندسی به عنوان معیارهای تصمیمگیری منظور و بهترین گزینه با استفاده از روش تاپسیس انتخاب و معرفی شده است. برای بررسی معنادار بودن تفاوت رتبهبندی در دو روش از آزمون ویلکاکسون و فریدمن استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهد که تفاوت معناداری در دو شیوه رتبه بندی نیروگاهها یعنی روش راندمان و مدل پیشنهادی پژوهش وجود دارد. در بررسی مورد به مورد رتبهبندی به وسیله شاخصهای انتخاب شده با مدل پژوهش مشخص شد، در رتبهبندی گزینههای تصمیم در مدل پژوهش و رتبهبندی گزینهها یا هر یک از شاخصهای اقتصاد مهندسی تفاوت معنادار وجوددارد. مطالعه موردی نشان میدهد که چگونه میتوان از این رهیافت برای مسأله گزینش راهبردی گزینههای تصمیم استفاده نمود.
امید کریمی جلال حقیقت منفرد
رشد اقتصادی هر کشور بر مبنای اهداف و برنامه های استراتژیک آن کشور رخ می دهد، از سویی اهداف استراتژیک هر کشور باید بر پایه تحکیم اقتصاد صنعتی ملی و با بهره گیری از آخرین نتایج و دستاوردهای علمی و تکنولوژیکی استوار گردد. در این میان رتبه بندی شرکت های برتر برای فراهم نمودن آمار و اطلاعات شفاف و مفید در مورد بنگاه های اقتصادی کشور نقش مفیدی را ایفا می کند و فضای روشن تری را از کسب و کار اقتصادی کشور نشان می دهد. هدف این پژوهش بررسی کارایی شرکت های برتر با استفاده از روش لایه ای(پله ای) تحلیل پوششی داده ها می باشد تا از این طریق با هدایت دقیق و گام به گام شرکت های ناکارا به سمت کارایی، اقدامی در راستای ارتقای سطح شرکت ها و متعاقب آن رشد اقتصادی کشور صورت گیرد. لذا در این راستا داده های مربوط به 100 شرکت برتر سال 1392 جمع آوری شده، کارایی نسبی شرکت ها با توجه به متغیرهای مورد بررسی، تعیین شده و در نتیجه 28 شرکت به عنوان واحدهای کارا مشخص گردیدند، و در ادامه برای شرکت های ناکارا مسیر توسعه تعیین شد. در گام بعدی برای هدایت گام به گام واحدهای ناکارا به سمت کارایی از روش لایه ای(پله ای) تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است. نتیجه حاصل از این روش موجب ایجاد 2 لایه کارایی شد که در لایه اول کارایی 28 شرکت، در لایه دوم 38 شرکت قرار گرفتند. 34 شرکت نیز در هیچکدام از لایه های کارایی قرار نگرفتند. سپس برای واحدهای ناکارا با توجه به موقعیتی که در لایه های کارایی دارند مسیر توسعه پله ای ارائه شد تا از این طریق بتوانند با برنامه ریزی دقیق و هدف گذاری علمی و منطقی رشد و توسعه یابند و در راستای توسعه اقتصادی کشور گام ها بردارند. تحلیل نتایج حاصل از روش لایه ای (پله ای) تحلیل پوششی داده ها نشان دهنده ی عملکرد مناسب این روش در راستای هدایت هدفمند و گام به گام شرکت های ناکارا به سمت کارایی می باشد. در گام بعدی شرکت های کارا با استفاده از روش تاپسیس رتبه بندی شده و موقعیت هر کدام نسبت به سایر شرکت ها از نظر رتبه ای مشخص می شود. نتایج حاصل از مدل ارائه شده در این تحقیق نشان دهنده ی تحقق اهداف اصلی و فرعی تحقیق و عملکرد مناسب این مدل در راستای تحلیل کارایی، رتبه بندی و هدایت هدفمند و گام به گام شرکت های ناکارا به سمت کارایی می باشد.