نام پژوهشگر: زیبا خوردوستان

بررسی عوامل موثر بر جوانه زنی و رشد و نمو ارشته خطایی lepyrodiclis holosteoides
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده کشاورزی 1391
  زیبا خوردوستان   فریبا میقانی

علف?های هرز و مدیریت آنها از چالش های عمده در کشاورزی محسوب می شود که بشر از سال?ها پیش تاکنون با آن دست به گریبان بوده است. برخی از علف?های هرز در مناطق ویژه?ای وجود دارند که با شرایط اقلیمی و خاکی آن نواحی سازش یافته?اند. در علم سیستماتیک، گیاهی به عنوان علف هرز وجود ندارد، یعنی تیره یا رده خاصی بنام علف هرز مطرح نیست، اما در علوم زراعت، کشاورزی و زیست شناسی گیاهی از برخی گیاهان بنام علف هرز یاد می?شود (دکر 2011). علف?های هرز از تاثیرات زندگی اجتماعی بشر می?باشند. علف هرز به صورت گیاه ناخواسته در یک مکان تعریف می شود (لانگستون 2007). برای کنترل این گیاه ناخواسته و مشکل ساز همواره روش?هایی بکار برده شده که برخی موفق و برخی ناموفق بوده اند. انسان اولیه می?توانست به سادگی بر روی زمین زندگی کند، اما امروزه 6 میلیارد انسان به غذا، پوشاک و فضای کافی نیاز دارند. با ازدیاد جمعیت و کاهش عرضه غذا، سطح زیر کشت اراضی حاصلخیز باید مورد توجه خاص قرار گیرد و کاهش عملکرد ناشی از علف?های هرز قابل تحمل نخواهد بود. انقلاب مکانیکی روش?های کشاورزی را کاملا تغییر داد و اکنون انقلاب شیمیایی آن را به سوی قله?های جدید کارایی به پیش می?برد. بخش اصلی انقلاب شیمیایی استفاده از علف?کش?ها برای کنترل گیاهان نامطلوب است (مجله رشد، 1388). بذر علف?های هرز حاصل تلقیح تخمک است که نه تنها باعث تولید نسل، تجدید و جداسازی مواد ژنتیکی، تکثیر و پراکندگی گیاهان، بلکه باعث بقا و تداوم گیاه می?شود (سلیمی و همکاران، 1381). بیولوژی علف?های هرز شامل خصوصیاتی از قبیل خواب بذر، جوانه?زنی، مورفولوژی، فیزیولوژی رشد، قدرت رقابت و بیولوژی تولید مثل است (راشد محصل و همکاران،1380) که هریک می?تواند موضوع بررسی و تحقیق گسترده ای باشد. شناسایی عوامل موثر بر جوانه?زنی علف?های هرز باعث ارائه راهکارهای جدید برای مدیریت آنها می?شود. به عبارت دیگر آگاهی از نیازهای جوانه?زنی بذر علف?های هرز برای طراحی و اجرای استراتژی?های مدیریت آنها اهمیت دارد (ژو و همکاران، 2005). از آنجا که گندم اساسی ترین و مهمترین ماده غذایی دنیاست، کشت و افزایش تولید آن از اهمیت خاصی برخوردار است (لانگستون ، 2007). مطالعه و شناخت علف?های هرز مزارع گندم از گذشته تاکنون مورد توجه بوده است. مزارع گندم دارای گونه های متعددی از علف?های هرز هستند که یکی از آن?ها، ارشته?خطایی (lepyrodiclis holosteoides) متعلق به تیره میخک است. ارشته?خطایی گیاهی یکساله، علفی و بهاره است که بعد از مرحله شش برگی به حالت روزت در می آید و سطح خاک را می پوشاند و مانع رسیدن نور به سطح زیرین می?شود. ارشته?خطایی نسبت به سایر علف?های هرز کمتر مورد بررسی قرار گرفته و منابع ?اندکی درباره شناسایی و مدیریت آن در مزارع گندم در دسترس است. این علف هرز با سرعت بسیار زیاد در حال آلوده کردن بسیاری از مزارع گندم از جمله منطقه شهریار است که خسارات فراوانی به گندمکاران می?زند (یعقوبی،1391). با توجه به اینکه ارشته?خطایی از اکثر مزارع گندم کشور گزارش شده و شناخت دقیقی درباره تاثیر عوامل محیطی (نور، دما، عمق، شوری، خشکی) بر جوانه?زنی بذر آن در دسترس نیست، شناسایی اثر عوامل محیطی بر جوانه?زنی آن با هدف ارائه راهکارهایی برای مدیریت آن ضروری به نظر می?رسد.