هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی درک دبیران از نقش نظام آموزشی در رشد اجتماعی و هویت دانش آموزان در مقطع متوسطه است . این تحقیق از نوع کیفی و پدیدارشناسی است . جامعه آماری شامل کلیه دبیران دوره متوسطه شهرستان شاهین دژ می باشد . بنابراین بر اساس روش نمونه گیری هدفمند ، مصاحبه های نیمه سازمان یافته با 16دبیردر شهرستان شاهین دژ در خصوص نقش نظام آموزشی در رشد اجتماعی و هویت دانش آموزان صورت گرفت . جهت دستیابی به روایی سوالات مصاحبه از نظرات اساتید صاحب نظر استفاده شد و برای حصول اطمینان از پایایی داده های پژوهش از روش مطالعه ی مکرر ، مقایسه مستمر داده ها ، خلاصه سازی و دسته بندی اطلاعات بدون اینکه داده ها آسیبی ببینند استفاده گردید . داده های بدست آمده از این مصاحبه با استفاده از روش پیشنهادی اسمیت (1995) مورد تحلیل قرار گرفت . 7 مضمون اصلی از یافته ها استخراج شد که می توانند درک دبیران را از نقش نظام آموزشی و مفهوم هویت و رشد اجتماعی را به تصویر بکشند . یافته ها نشان داد که دبیران مفهوم هویت و رشد اجتماعی وهمچنین عوامل موثر هویتی را در ابعاد مختلف تجربه نموده اند . به طوریکه درک آنها در زمینه مفهوم هویت کاملا با نظرات کلیدی اریکسون مبتنی بر تعهد و بحران هم سو می باشد . همچنین آنها به خوبی توانستند که به ابعاد هویت اشاره کرده و فرق آنها را بازگو کنند . نظرات آنها از عوامل موثر بر هویت مثل گروه دوستان ، رسانه، خانواده ، سن و مقطع تحصیلی ، عدم شناخت درست و اصولی فرهنگ و تضاد و عدم توانایی انتخاب و جهانی شدن و همچنین اقدامات نظام آموزشی جهت رشد اجتماعی و هویت دانش آموزان با نظریات رایج هم سو می باشد .