نام پژوهشگر: یاسمن ممشخانی
یاسمن ممشخانی امیر مقدم جعفری
دیازینون یکی از شناخته ترین حشره کش های ارگانوفسفره است که سال هاست به فراوانی در کشاورزی و مصارف خانگی استفاده می شود و می تواند منجر به عوارض ناخواسته ای در گونه های غیر هدف از جمله انسان و حیوان شود. از این رو هدف از این مطالعه، ارزیابی اثرات حفاظتی کاپتوپریل به عنوان داروی آنتی اکسیدانی واجد تیول، در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از سم دیازینون در رت بود. به این منظور 28 سر رت نر نژاد ویستار به صورت تصادفی در 4 گروه مختلف تقسیم شدند. کاپتوپریل (روزانه با دوز mg/kg 10 به صورت حل شده در آب مقطر)، دیازینون (روزانه با دوز mg/kg 10 به صورت حل شده در روغن ذرت) و مجموعه-ای از کاپتوپریل- دیازینون به رت ها از طریق گاواژ به مدت 7 هفته خورانده شد. در پایان مطالعه، شاخص-های استرس اکسیداتیو شامل مالون دی آلدهید، گروه های تیول و ظرفیت تام آنتی اکسیدانتی در سرم، آنزیم-های آنتی اکسیدانی موجود در همولیزه گلبول های قرمز شامل سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز و همچنین پارامترهای خون شناسی در بین گروه های مختلف و به صورت مقایسه ای با گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مطالعه حاضر، افزایش معنی داری (p < 0.001) را در مقادیر مالون دی آلدهید در گروه دیازینون نسبت به سایر گروه ها نشان داد. در ارتباط با فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز چنین نتیجه گیری شد که فعالیت این آنزیم در گروه دیازینون به طور معنی داری بیشتر از سایر گروه ها بود (p< 0.008). رت های گروه کاپتوپریل- دیازینون افزایش معنی داری (p< 0.008) را در فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در مقایسه با سایر گروه ها نشان دادند.. همین طور دراین مطالعه کاهش معنی داری (p<0.008) در فعالیت آنزیم گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز در گروه کاپتوپریل نسبت به گروه های کاپتوپریل – دیازینون و دیازینون مشاهده گردید. هیچ گونه تغییر قابل توجهی در مورد سایر شاخص های استرس اکسیداتیو و پارامترهای خون شناسی در میان گروه های مورد مطالعه دیده نشد. از انجام این مطالعه چنین نتیجه گیری می شود که تجویز دیازینون به صورت مزمن موجب افزایش پراکسیداسیون چربی ها و فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز می شود که این امر حاکی از ایجاد استرس اکسیداتیو می باشد. این مطالعه همچنین اثرات حفاظتی داروی کاپتوپریل را به عنوان یک آنتی-اکسیدان در تخفیف روند پراکسیداسیون چربی ها و تغییرات آنزیمی ناشی از سم دیازینون، را نشان می دهد.