موثرترین شیوه در آموزش تعالیم اخلاقی، در حوزه ی زبان و ادبیات، استفاده از بیان تمثیلی است. تمثیل، وسیله ای برای تصویرگری است و این تصویرگری در زبان، جز با ابزارهایی که آن هارا «صورخیال» می نامند میسّر نیست، از این رو در مرزبان نامه ی سعدالدین وراوینی که اثری تمثیلی است و در حوزه ی ادبیات تعلیمی قرار می گیرد، غالب حکایات و داستان ها که به شکل فابل (تمثیل حیوانی) روایت می شوند، بر مبنای به تصویرکشیدن مفاهیم و ارزش-های اخلاقی استوارند؛ به گونه ای که برای انتقال تعالیم و آموزه های اخلاقی، همه ی عناصر و اجزاء سازنده ی متن، از جمله شیوه ی روایت حکایات، در کسوتی از تصاویر خیالی پوشانده می شوند. لذا در این پژوهش، «صورخیال» و «روایت»، به عنوان دو مشخّصه ی بارز در اثر تمثیلی مرزبان نامه، از جنبه های مختلف به ویژه از لحاظ ساختاری بررسی می شود و در نهایت ارتباط و مناسباتی که میان آن دو با یکدیگر وجود دارد و کاربرد صورخیال در نقل و روایت حکایات و انتخاب آگاهانه ی تصاویرخیالی متناسب با نوع روایت در این اثر نشان داده می شود.