نام پژوهشگر: آرزو میلانی
آرزو میلانی حسین بهاروند
با تولید اولین ردهی سلول های بنیادی جنینی موشی و پس از آن رده های انسانی، مطالعات گسترده ای در رابطه با زیستشناسی سلول های بنیادی پرتوان صورت گرفته است. تولید و نگهداری این سلول ها در آزمایشگاه و حفظ حالت پرتوانی آن ها در پیشرفت علوم داروسازی، سمشناسی، سلولدرمانی، مدلسازی بیماری ها و تحقیقات پایه نقش بسزایی دارد. سلول های بنیادی جنینی از جنین های مرحلهی بلاستوسیست موشی به دست میآیند، اما دستهی دیگری از سلول های پرتوان موشی با نام سلول های بنیادی اپیبلاستی(episcs) که از اپیبلاست جنینهای پس از لانهگزینی گرفته می شوند،دارای مشابهت بسیاری با سلول های بنیادی جنینی انسانی(hescs) هستند. تولید سلولهای episc نسبت به دیگر انواع سلولهای پرتوان از آن جهت حائز اهمیت ویژه است که میتوان با استفاده از آنها بخشی از وقایع پس از لانهگزینی را در محیط آزمایشگاه مورد مطالعه قرار داد. هدف از این طرح، تهیه و جداسازی سلول های بنیادی اپیبلاستی موشی است. برای این منظور، جنینهای موشی 5/6 روزه که در مرحلهی بعد از لانهگزینی و قبل از مرحله ی گاسترولاسیون قرار دارند، بادقت از بافت رحم خارج شده و ناحیهی اپیبلاست آنها پس از جداسازی در محیط کشت حاوی مقادیر مناسب عوامل رشد activin و bfgf کشت داده شد. سلولهای اپیبلاست، پس از انتقال به محیط کشت مناسب، با موفقیت تشکیل کلونیهای شاخص episc دادند که مشابه کلونی hescs بودند و ماهیت آنها با معیارهای ریختشناسی(کلونیهای مسطح از سلولهایی با نسبت هسته به سیتوپلاسم بالا) و مولکولی(نشانگرهای پرتوانی با رنگآمیزی ایمونوفلورسانت) تایید شد. تولید این نوع مهم از سلولهای بنیادی پرتوان، روشی قابل ردیابی برای مطالعهی آزمایشگاهی فرآیندهای گاسترولاسیون و رشد بعد از لانهگزینی و چگونگی تبدیل سلولهای پرتوان به انواع تمایزیافته را در محیط آزمایشگاهی فراهم میآورد.